Kalendarium, 19 stycznia
  

19 stycznia


Kalendarium dnia 19 stycznia.


James Watt

James Watt (1738-1819), inzynier i wynalazca brytyjski. Konstruktor maszyny parowej, jego silnik byl pierwszym urzadzeniem wykorzystanym praktycznie. W 1775 roku powstala wytwórnia maszyn parowych. Jego maszyna najdluzej zachowala swe zastosowanie w kolejnictwie, jako glówny naped lokomotyw, parowozów. Z czasem zostala wyparta przez silniki spalinowe, a nastepnie elektryczne.

Ustanowienie Orderu Podwiazki

W styczniu 1348 roku zostal ustanowiony przez króla Edwarda Order Podwiazki - najwyzsze dworskie odznaczenie w Anglii. Miala to byc podwiazka, która spadla z nogi Joannie, hrabinie Salisbury, podczas tanca z królem. Król podniósl podwiazke i zalozyl ja na swoja noge mówiac "Hanba temu, kto widzi w tym cos nieprzyzwoitego". Order ten jest nadawany do dzis przez króla. Mezczyzni nosza go pod lewym kolanem, kobiety na lewym ramieniu.

Franciszek Bohomolec

Franciszek Bohomolec (1720-1784), komediopisarz i publicysta. Profesor retoryki w kolegiach Wilna i Warszawy. Opublikowal piec tomów komedii szkolnych, wydal kroniki, Bielskiego, Kromera i Stryjkowskiego. Wydawal równiez "Wiadomosci Warszawskie", "Kuriera Warszawskiego" oraz "Monitora", w których propagowal przeprowadzenie reform w panstwie.

Auguste Comte

 
 
Auguste Comte (1798-1857), francuski filozof i socjolog. Byl jednym z pierwszych przedstawicieli filozofii pozytywistycznej. Pionier nauki, która nazwal socjologia, badajacej rozwój spoleczny, procesy i zjawiska zachodzace w spoleczenstwach. Stworzyl równiez pierwszy system socjologiczny.

Robert Lee

Robert Lee (1807-1870), general amerykanski. Stal na czele wojsk konfederackich w czasie wojny secesyjnej w USA. Byl godnym przeciwnikiem swych rywali z pólnocy. Bledem generala bylo nieumiejetne dowodzenie w krwawej bitwie pod Gettysburgiem w 1863 roku, która zapoczatkowala kleske wojsk Konfederacji w calej wojnie.

Ogloszenie deklaracji programowej BBWR

Bezpartyjny Blok Wspólpracy z Rzadem "BBWR" to polityczne ugrupowanie sanacji utworzone w 1928 roku. BBWR nie mial konkretnego programu, zas deklaracja okreslala tylko calkowite podporzadkowanie osobie Józefa Pilsudskiego, postulowala równiez wzmocnienie wladzy centralnej i ograniczenie roli parlamentu. BBWR rozpadl sie w 1935 roku po smierci Pilsudskiego.

Bombardowanie Barcelony przez wojska Franco

W styczniu 1938 roku setki ludzi zginelo w Barcelonie i kilku innych miastach w Hiszpanii od bombardowan wojsk generala Franco. W czasie trwania wojny domowej podczas dyktatury Franco zginelo okolo 40000 tys. ludzi w latach 1936-1939.

Janis Joplin

Janis Joplin (1943-1970), piosenkarka amerykanska, kompozytorka i autorka tekstów. Wystepowala z zespolami Big Brother and Holding Company oraz The Full Tilt Boogie Band, uczestniczyla w festiwalu w Woodstock. Spiewala glównie folk i country and western, doskonala odtwórczyni "czarnego" bluesa, znana z ekscentrycznych interpretacji. Zmarla w wyniku przedawkowania narkotyków.

Oficjalne rozwiazanie Armii Krajowej

19 stycznia 1945 roku gen. Okuluicki wydal rozkaz o rozwiazaniu Armii Krajowej. Dwa miesiace pózniej gen. Okulicki zostal aresztowany przez NKWD, a potem osadzony w procesie szesnastu. Czesc oddzialów AK nie podporzadkowala sie decyzji i weszla w sklad organizacji "Nie". Represji po wojnie i tak nie udalo sie im uniknac.

Pierwsza transplantacja sledziony

W styczniu 1962 roku w Denver w Kolorado dr Thomas Starzl dokonal pierwszej transplantacji sledziony.

Indira Gandhi premierem Indii

Indira Gandhi (1917-1984), premier Indii. Zastapila zmarlego 11 stycznia Lala Shastri. Jej program opieral sie na silnej wladzy centralnej i rozbudowie sektora panstwowego w gospodarce. Urzad premiera Indii piastowala z przerwami przez 15 lat, do 1984, kiedy to zginela w zamachu dokonanym przez sikhijskich separatystów.

Pierwsze negocjacje Wielkiej Brytanii z IRA

W 1975 roku Wielka Brytania nawiazala pierwsze negocjacje z terrorystami z Irlandzkiej Armii Republikanskiej (IRA). Byla to tajna organizacja wojskowa walczaca o niepodleglosc Irlandii, zalozona w 1919 roku.