Kalendarium, 4 stycznia
  

4 stycznia


Kalendarium dnia 4 stycznia.


Izaak Newton

 
 
Izaak Newton (1643-1727), angielski fizyk, astronom i matematyk. W matematyce wprowadzil tzw. dwumian Newtona, rachunek rózniczkowy i calkowy. W swoim slynnym dziele "Podstawy matematyczne filozofii natury" sformulowal trzy prawa dynamiki i prawo powszechnego ciazenia. Zajmowal sie budowa swiatla, w wyniku rozszczepienia udalo mu sie uzyskac tzw. widmo swiatla. W 1705 roku otrzymal tytul szlachecki.

Jacob Grimm

Jacob Grimm (1785-1863), bajkopisarz niemiecki. Byl profesorem filologii germanskiej na uniwersytetach w Getyndze i Berlinie, autorem prac z zakresu jezykoznawstwa. Z bratem napisali slownik jezyka niemieckiego. Najwieksza slawe przyniosly im "Basnie dla dzieci", które zapisaly sie na stale w kulturze europejskiej. Doczekaly sie wielu tlumaczen i niezliczonych wydan. Basnie te to pierwsze opowiesci przekazywane nam przez rodziców.

Louis Braille

Louis Braille (1809-1852), francuski twórca pisma dla niewidomych. Wzrok stracil jako trzylatek i zostal umieszczony w paryskim Instytucie dla Ociemnialych Dzieci. W wieku 15 lat opracowal alfabet zlozony z wypuklych punktów, odczytywanych opuszkami palców. Alfabet ten pózniej nazwano alfabetem Braille'a.

Michal Czajkowski (Sadyk Pasza)

Michal Czajkowski (1804-1886), dzialacz polityczny, powiesciopisarz. Po upadku powstania listopadowego emigrowal z kraju, by nadal prowadzic dzialalnosc polityczna. W kregach Wielkiej Emigracji jako szansa na przywrócenie Polsce niepodleglosci, zorganizowal pulk kozaków otomanskich i wzial udzial w wojnie krymskiej. Czajkowski przeszedl na islam i przyjal imie Sadyka Paszy. Byl autorem romantycznych powiesci historycznych, "Kirdzali". Osamotniony, popelnil samobójstwo.

Aleksander Guttry

Aleksander Guttry (1813-1891), polski dzialacz niepodleglosciowy. Uczestniczyl w powstaniu listopadowym, zaangazowal sie w ruch organicznikowski. Wspólpracowal z Karolem Libeltem w Komitecie Poznanskim. W 1848 roku walczyl pod Miloslawiem w czasie wydarzen wielkopolskiej Wiosny Ludów. W 1863 zostal komisarzem Rzadu Narodowego na Wielkopolske. Zmuszony emigrowac a powróciwszy do kraju osiadl w swym majatku Piotrowice.

Alfred von Schlieffen

Alfred von Schlieffen (1833-1913), feldmarszalek pruski. Twórca planu prowadzenia wojny przeciwko Francji i Rosji. Wedlug niego przed mobilizacja Rosji nalezalo pokonac i zmusic do kapitulacji Francje, a potem caloscia sil rozstrzygnac wojne na swoja korzysc. Realizacja tego planu w 1914 roku zostala uniemozliwiona w wyniku zlej oceny sytuacji na froncie zachodnim. Jego koncepcja wojny wyniszczajacej przyniosla w latach 1914-1918 ogromne straty.

Albert Camus

Albert Camus (1913-1960), pisarz francuski. Slawe przyniosly mu eseje o tematyce filozoficznej i moralnej "Mit Syzyfa". W powiesciach "Obcy" i "Dzuma" rozwazal problemy moralne, granic odpowiedzialnosci i wolnosci czlowieka. Zwiazany z dzialajacym lewicowym ruchem intelektualistów francuskich wspólredagowal dziennik "Combat". Laureat literackiej Nagrody Nobla w 1957 roku. Zginal w wypadku drogowym.