Kalendarium, 12 pazdziernika
  

12 pazdziernika


Kalendarium dnia 12 pazdziernika.


Odkrycie Ameryki

12 pazdziernika 1492 roku flotylla statków hiszpanskich dotarla do wyspy Guanahani na Bahamach - obecnie jest to umowna data odkrycia Ameryki. Wyprawa dowodzil Krzysztof Kolumb (1451-1506), podróznik wloski w sluzbie hiszpanskiej. Wyruszyl on w podróz do Ameryki przekonany o mozliwosci znalezienia krótszej drogi morskiej do Indii. Odkryl tez Dominikane, Puerto Rico i Jamajke, nastepnie dotarl do stalego ladu Ameryki Poludniowej w poblizu delty Orinoko, a podczas ostatniej wyprawy oplynal wschodnie wybrzeza Ameryki Srodkowej. Kolumb zmarl w zapomnieniu, do konca przekonany, ze w swoich podrózach doplynal do Indii.

John "Grizzly" Adams

John "Grizzly" Adams (1812-1860), mysliwy amerykanski. Zawodowy lowca grizzli, olbrzymich niedzwiedzi amerykanskich. Z czasem zyskal slawe oryginala, poniewaz wychowywal i tresowal mlode, zazwyczaj osierocone grizzli. Zyl zawsze w otoczeniu kilku oswojonych niedzwiedzi, które traktowal jak zwierzeta domowe. Po latach dolaczyl ze swoimi zwierzetami do objazdowego cyrku P.T.A. Barnum i zaczal pracowac tam jako opiekun i trener zwierzat.

Helena Modrzejewska

 
 
Helena Modrzejewska (1840-1909), aktorka teatralna. Grala glównie w inscenizacjach sztuk Szekspira, takich jak "Hamlet", "Romeo i Julia" czy "Makbet", a takze w repertuarze romantycznym i w nowoczesnym dramacie mieszczanskim. W 1876 roku wyjechala do USA i osiagnela wielki sukces, wystepowala w czasie wielu tournée amerykanskich i europejskich. Zmarla w Kaliforni w 1909 roku, jako obywatelka amerykanska. Pozostawila po sobie liczna korespondencje oraz pamietniki "Wspomnienia i wrazenia".

Rozejm w wojnie polsko-bolszewickiej

12 pazdziernika 1920 roku zostal zawarty rozejm w wojnie polsko-bolszewickiej, na mocy którego obie strony powstrzymaly sie od dalszych dzialan zbrojnych. Konflikt spowodowala ofensywa Armii Czerwonej, zwiazana z planem zajecia Rzeczpospolitej i udzielenia pomocy komunistom dzialajacym w Niemczech i w Austro-Wegrzech. Ze strony polskiej chodzilo o utrzymanie niepodleglosci Litwy, Bialorusi i Ukrainy. W marcu 1919 roku Polacy zajeli Wilno i Minsk. Wiosna 1920 roku zajely Kijów. W maju Rosjanie zepchnely wojska polskie az na linie Wisly. W sierpniu 1920 roku doszlo na przedpolach Warszawy do decydujacej bitwy, zwanej Cudem nad Wisla, której byla niespodziewana dla Rosjan ofensywa polskiej grupy uderzeniowej znad Wieprza. Polska kontrofensywa doprowadzila wkrótce po kilku wygranych bitwach do calkowitego odwrotu armii bolszewickiej az za Minsk Bialoruski i Zbrucz. Wkrótce zawarto rozejm, a 18 marca 1921 roku podpisano w Rydze traktat pokojowy, w którym uregulowano sprawe wschodnich granic Rzeczpospolitej.

Pierwsze sztuczne plucoserce

12 pazdziernika 1928 roku w szpitalu dzieciecym w Bostonie po raz pierwszy zastosowano sztuczne plucoserce. Plucoserce to aparat zapewniajacy krazenie pozaustrojowe, czyli z wylaczeniem serca i wielkich naczyn krwionosnych z krwiobiegu, np. na czas wykonywania operacji kardiochirurgicznych. Urzadzenie skonstruowala firma Waren E. Collins Inc. z Bostonu.

Bitwa pod Lenino

12 pazdziernika 1943 roku rozpoczela sie bitwa pod Lenino miedzy armia niemiecka a radziecka 33 Armia Frontu Zachodniego, wspierana przez polska 1 Dywizje Piechoty im. Tadeusza Kosciuszki. Oddzialy polskie przeprowadzily udane natarcie, powodujac duze straty w szeregach wojsk niemieckich.

Amerykansko-radziecki szczyt w Rejkiawiku

12 pazdziernika 1986 roku w Rejkiawiku odbylo sie spotkanie na szczycie miedzy prezydentem USA Ronaldem Reganem i I sekretarzem KC KPZR Michailem Gorbaczowem. Celem spotkania bylo nawiazanie dialogu w zakresie zahamowania wyscigu zbrojen. Rozmowy trwaly 11 godzin i 30 minut i zakonczyly sie fiaskiem. Nie postanowiono zadnych ustepstw w zakresie ograniczenia programu gwiezdnych wojen ani w sprawie rakiet sredniego zasiegu. Dopiero na szczycie w Waszyngtonie w 1987 roku zawarto czesciowe porozumienie o likwidacji rakiet krótkiego i sredniego zasiegu.

Uruchomiono program poszukiwania cywilizacji pozaziemskich

Amerykanscy astronomowie rozpoczeli program poszukiwania cywilizacji pozaziemskich. Badania obejmuja nasluch przestrzeni kosmicznej i rejestracje sygnalów radiowych, które moglyby wskazywac na istnienie istot i cywilizacji pozaziemskich.

Wilt Chamberlain

Wilt Chamberlain (1936-1999), amerykanski koszykarz o pseudonimie Szczudlo, uznawany za jednego z najlepszych graczy w historii koszykówki. Zaczynal w akademickiej lidze NCAA, nastepnie w lidze NBA. Juz jako debiutant zdobyl wszystkie mozliwe wyróznienia, tytul najbardziej wartosciowego gracza sezonu (MVP). Dwukrotnie zdobywal mistrzostwo ligi z zespolami Philadelphia 76ers i Los Angeles Lakers, gromadzac w swojej karierze lacznie 31419 punktów. Jako jedyny w historii NBA zdobyl 100 punktów w jednym meczu, byl najlepiej zbierajacym zawodnikiem wszechczasów, ustanawiajac rekord 55 zbiórek w jednym spotkaniu ligowym. Po zakonczeniu kariery byl przez jakis czas trenerem, wystapil tez w filmie "Conan Barbarzynca" z Arnoldem Schwarzeneggerem. Zmarl na serce 12 pazdziernika 1999 roku.