Kalendarium, 31 pazdziernika
  

31 pazdziernika


Kalendarium dnia 31 pazdziernika.


Poczatek reformacji

31 pazdziernika 1517 roku Marcin Luter, niemiecki duchowny przybil do drzwi kosciola w Wittenberdze 95 tez, w których skrytykowal bogactwo papieskie, handel odpustami i kult relikwii. Zanegowal tez instytucje spowiedzi i interpretacji Biblii przez Kosciól, który na tej podstawie wprowadza dogmaty, odsuwajac czlowieka od bezposredniego kontaktu z Bogiem. Papiez ekskomunikowal Lutra. Wystapienie Lutra uznaje sie za poczatek reformacji, która doprowadzila do powstania wyznan protestanckich, przede wszystkim luteranizmu i kalwinizmu.

Wladyslaw III Warnenczyk

Wladyslaw III Warnenczyk (1424-1444), król Polsk i król Wegier. Zorganizowal zwycieska wyprawe przeciw Turkom w 1443-1444 roku, a w nastepnym roku, pod wplywem legata papieskiego kardynala Cesariniego, zlamal korzystny pokój i stanal na czele kolejnej wyprawy, zakonczonej kleska w bitwie pod Warna. Polegl na polu bitwy, zyskujac przydomek "Warnenczyk".

Joseph Wilson Swan

Joseph Wilson Swan (1828-1914), angielski chemik i fizyk. Slawe przyniosly mu badania nad swiatloczulym bromkiem srebra, które zaowocowaly opracowaniem metody produkcji suchych plyt fotograficznych. Opatentowal papier bromowy, uzywany do dzis jako papier fotograficzny do odbitek czarno-bialych. Badal przeplyw pradu w przewodniku umieszczonym w prózni. Opracowal silnik elektryczny napedzajacy pompe prózniowa niezbedna do usuniecia powietrza z wnetrza szklanej banki, w której zarzylo sie wlókno. W 1878 roku zademonstrowal zarówke z wlóknem weglowym. W 1883 roku wspolnie z Edisonem stworzyli wspólne przedsiebiorstwo Edison and Swan United Electric Light Company.

Czang Kai Szek

Czang Kai-Szek (1887-1975), rewolucjonista chinski. W 1911 roku uczestniczyl w rewolucji, która obalila monarchie w Chinach. Jako przywódca partii Kuomintang zerwal wspólprace z Komunistyczna Partia Chin. Po konflikcie zbrojnym miedzy obiema formacjami objal stanowisko premiera, a potem prezydenta Republiki Chinskiej. W latach 1946-1949 wladze w Chinach przejeli komunisci, a Czang Kai-Szek przedostal sie na Tajwan, gdzie do konca zycia byl dyktatorem powolanej tam oddzielnej Republiki Chinskiej.

Egon Schiele

 
 
Egon Schiele (1890-1918), austriacki malarz. Wypracowal wlasny styl, oparty na charakterystycznej, ekspresyjnej kresce. Portretowal ludzkie ciala, eksponujac z naturalistyczna pasja ich brzydote i nagosc. Motywom tym, kojarzacym sie z obrazami smierci, towarzyszyla zazwyczaj erotyka, odbierana zazwyczaj jako prowokacyjna obyczajowo.

Zakonczenie tzw. bitwy o Anglie

31 pazdziernika 1940 roku zakonczyla sie niemiecka operacja lotnicza wymierzona w sily powietrzne Wielkiej Brytanii, tzw. bitwa o Anglie. Bylo to najwieksze starcie lotnicze w dziejach wojen. Celem Niemiec bylo zniszczenie lotnictwa brytyjskiego, które moglo uniemozliwic przeprowadzenie planowanej inwazji morskiej na Wyspy Brytyjskie. Bitwa o Anglie trwala od 10 lipca 1940 roku. Wzielo w niej udzial 2,5 tysiaca samolotów niemieckich i okolo tysiaca samolotów brytyjskich. Niemcy atakowali angielskie lotniska, stacje radiolokacyjne, osrodki przemyslowe i miasta, zwlaszcza Londyn. W bitwie zestrzelono 1733 samoloty Luftwaffe, z czego ponad 200 zniszczyli polscy piloci ze slynnych dywizjonów 302 i 303. Straty po stronie aliantów wyniosly 915 maszyn. Byla to pierwsza porazka Niemiec w II wojnie swiatowej.

Drugi pogrzeb Stalina

31 pazdziernika 1961 roku z mauzoleum na Placu Czerwonym w Moskwie usunieto wystawione na publiczny pokaz cialo Józefa Stalina, a nastepnie zlozono je na Kremlu wsród innych zmarlych bohaterów radzieckich. Wydarzenie to bylo jednym z ostatnich elementów destalinizacji. Zmiany zapoczatkowal Nikita Chruszczow (1894-1971), nastepca Stalina na stanowisku I sekretarza KPZR. W ramach destalinizacji zmieniano m.in. nazwy ulic, fabryk i budynków, noszacych wczesniej imie Stalina. W Polsce przywrócono pierwotna nazwe Katowicom, przemianowanym w 1953 roku na "Stalinogród". W okresie sprawowania wladzy przez Chruszczowa doszlo tez do krwawego stlumienia tzw. rewolucji wegierskiej.

Indira Gandhi

Indira Gandhi (1917-1984), premier Indii. Byla czlonkinia i przewodniczaca Partii Kongresu, ministrem radia i informacji, dwukrotnie sprawowala urzad premiera Indii. Prowadzona przez nia polityka gospodarcza doprowadzila do spadku jej popularnosci. Po przegranym wyroku sadowym o korupcje i naduzycia wyborcze wprowadzila w kraju stan wyjatkowy i de facto ustanowila dyktature. Po przegranych wyborach powrócila do wladzy w 1980 roku i zaczela prowadzic polityke majaca zapobiec rozpadowi federacji indyjskiej. W czerwcu 1984 roku zarzadzila atak na Zlota Swiatynie w Armistarze. Wkrótce potem zginela w zamachu odwetowym z rak Sikha, swojego ochroniarza.

Federico Fellini

Federico Fellini (1920-1993), wloski rezyser filmowy. Kariere zaczal jako rysownik. Z czasem zaczal pisac scenariusze audycji radiowych i filmów, takich jak "Rzym, miasto otwarte", "Bez litosci" czy "Droga nadziei". Jako rezyser debiutowal filmem "Swiatla varieté". Kolejne jego filmy weszly do kanonu swiatowego kina. Najslynniejsze z nich to "La strada", "Noce Cabirii", "Osiem i pól", "Satyricon", "Amarcord", "Miasto kobiet" oraz "Ginger i Fred". W 1993 roku otrzymal honorowego Oscara za caloksztalt twórczosci.