Kalendarium, 4 listopada
  

4 listopada


Kalendarium dnia 4 listopada.


UNESCO

The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization; UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oswiaty, Nauki i Kultury), formalnie rozpoczela dzialalnosc z chwila wejscia w zycie specjalnej konstytucji (4 listopada 1946 roku), jednak podwaliny pod jej istnienie stworzono rok wczesniej, gdy na spotkaniu w Londynie 44 panstwa, w tym takze Polska, zadeklarowaly chec utworzenia przy ONZ odrebnej organizacji inicjujacej i koordynujacej miedzynarodowa wspólprace w zakresie oswiaty, nauki i kultury. UNESCO skupia 184 panstwa czlonkowskie.

Jakub Jasinski

Jakub Jasinski (1761-1794), polski poeta i dowódca wojskowy. Odznaczyl sie w kampanii 1792 roku, dowodzac Korpusem Inzynierów Wielkiego Ksiestwa Litewskiego, jako dowódca powstania kosciuszkowskiego na Litwie w 1794 roku mianowany zostal generalem. Jednak z powodu oskarzen pozbawiono go tej funkcji. Polegl jeszcze tego samego roku, dowodzac pólnocnym odcinkiem w czasie rzezi Pragi. Jako poeta, drukiem oglosil zaledwie kilka utworów, reszta krazyla w odpisach. Do dzis twórczosc Jasinskiego czeka na skompletowanie, opracowanie i pelna edycje.

Seweryn Goszczynski

Seweryn Goszczynski (1801-1876), polski poeta romantyczny. Dzieki glosnej powiesci poetyckiej "Zamek kaniowski" zaliczony zostal do drugiego pokolenia romantyków. Uczestniczyl w szturmie na Belweder. W 1838 roku wyemigrowal do Francji. Ostatnie lata spedzil na Ukrainie, osiedliwszy sie we Lwowie. Sposród jego publikacji mozna wymienic rozprawe "Nowa epoka poezji polskiej", zbiór liryków rewolucyjnych "Trzy struny", powiesc "Król zamczyska" i "Dziennik podrózy do Tatrów". Dzis Goszczynski zaliczany jest do czolowych przedstawicieli tzw. szkoly ukrainskiej.

Felix Mendelssohn

 
 
Felix Mendelssohn (1809-1847), niemiecki kompozytor. Skomponowal m.in. uwerture do "Snu nocy letniej" Szekspira, 5 symfonii, oratorium "Eliasz", a swoimi utworami fortepianowymi "Piesni bez slów" zapoczatkowal romantyczna mode na miniature instrumentalna. Pod jego batuta orkiestra lipska zyskala europejska renome. W Lipsku zalozyl slynne konserwatorium muzyczne. Zmarl 4 listopada 1847 roku w Lipsku.

Artur Oppman (Or-Ot)

Artur Oppman ( Or-Ot, 1867-1931), poeta i publicysta. Posiadal stopien pulkownika Wojska Polskiego. Byl jednym z najwiekszych milosników Warszawy i jej tradycji, czemu poswiecil liczne zbiory, "Ze Starego Miasta", "Piesn o Rynku i zaulkach", "Moja Warszawa". Drugi nurt jego pisarstwa stanowia utwory narodowo-patriotyczne "Epopeja napoleonska", "Piesni o ksieciu Józefie", "Spiewy historyczne". Pisal tez utwory dla dzieci i mlodziezy, "Stoliczku nakryj sie", czy "Legendy warszawskie".

Koniec amerykanskiego izolacjonizmu

4 listopada 1939 roku Kongres Stanów Zjednoczonych na nadzwyczajnej sesji zwolanej przez prezydenta Roosevelta dokonal poprawek w uchwalach dotyczacych zakazu sprzedazy broni krajom znajdujacym sie w stanie wojny. Zatwierdzenie prezydenckiego projektu, znanego jako "cash-and-carry", pozwolil sprzedawac bron i zaopatrzenie wojskowe tym krajom, które zdolne byly zaplacic za towar gotówka i przewiezc go do siebie wlasnymi statkami. Decyzja ta stanowila pierwsze tak powazne odejscie od obowiazujacego w polityce zagranicznej USA od konca XIX w. izolacjonizmu, formalnie rozpoczynajac zmierzch tej doktryny politycznej.

Wkroczenie wojsk radzieckich do Budapesztu

W ostatnich dniach pazdziernika 1956 roku masowe wystapienia ludnosci rozpoczely rewolucje wegierska, która miala doprowadzic do demokratyzacji wladzy w panstwie. 4 listopada przed switem radzieckie oddzialy zaatakowaly Budapeszt i po 7 dniach walk zdobyly miasto. Usprawiedliwieniem dla zbrojnej interwencji mialo byc utworzenie proradzieckiego rzadu J. Kádára, który rzekomo poprosil o pomoc z zewnatrz.