Kalendarium, 5 listopada
  

5 listopada


Kalendarium dnia 5 listopada.


Boleslaw Lesmian

Boleslaw Lesmian (1877-1937), polski poeta. Pochodzil z Ukrainy. Wspólpracowal z nowatorskim Teatrem Artystycznym w Warszawie i z Teatrem Polskim w Lodzi, a pod koniec zycia zaczal pracowac jako notariusz i rejent. Jako poeta debiutowal zbiorem wierszy "Sad rozstajny". Lesmian byl artysta osobnym, dystansujacym sie od maniery mlodopolskiej, a jego twórczosc dlugo pozostawala niedoceniona. Po wielu latach wydal swój kolejny tomik pt. "Laka", wreszcie w latach trzydziestych zdobyl uznanie dzieki zbiorom poezji "Napój cienisty" i "Dziejba lesna". Pisal równiez utwory dla dzieci, wydal slynne "Klechdy sezamowe" i "Przygody Sindbada Zeglarza". Byl tez autorem przekladów i licznych tekstów z zakresu literatury, filozofii, estetyki.

Vivien Leigh

Vivien Leigh (1913-1969), aktorka angielska. Popularnosc na calym swiecie zdobyla dzieki nagrodzonej Oscarem roli Scarlett w slynnym melodramacie "Przeminelo z wiatrem". Wystapila jeszcze w wielu filmach, takich jak "Pozegnalny walc", "Cezar i Kleopatra", czy "Anna Karenina". Za role Blanche w ekranizacji "Tramwaju zwanego pozadaniem", otrzymala drugiego w swojej karierze Oscara.

Odkrycie grobowca Tutenchamona

Odkrycie grobowca Tutenchamona bylo jedna z najwiekszych rewelacji archeologicznych w dziejach egiptologii. Dokonali go baron George Edward Earl Carnarvon we wspólpracy z Howardem Carterem, bylym pracownikiem Egipskiego Ministerstwa Starozytnosci. 5 listopada 1922 roku natkneli sie przypadkowo na grobowiec Tutenchamona, który zbadali i opisali. Najwazniejszy element znaleziska, zloty sarkofag faraona, odkryto jednak dopiero w 1924 roku, juz po smierci Carnarvona.

Sinclair Lewis

5 listopada 1930 roku Sinclair Lewis (1885-1951), jako pierwszy pisarz amerykanski otrzymal literacka Nagrode Nobla. Pisal powiesci realistyczne, zawierajace elementy satyry i reportazu. W swoich utworach przedstawial w krytyczny i przesmiewczy sposób obraz amerykanskiej klasy sredniej. Najslynniejszym jego dzielem jest powiesc "Babbitt". Inne znane utwory to "Ulica Glówna", "Doktor Arrowsmith" i "Elmer Gantry".

Richard Nixon zostaje prezydentem USA

5 listopada 1968 roku Richard Nixon (1913-1994), polityk amerykanski, zostal 37. prezydentem Stanów Zjednoczonych. Podczas swojej kadencji zapoczatkowal polityke odprezenia w stosunkach z ZSRR i Chinami, zainicjowal amerykansko-radzieckie rozmowy rozbrojeniowe SALT, doprowadzil tez do wycofania sie USA z wojny wietnamskiej i do podpisania traktatu pokojowego z Wietnamem. Postawiony zostal przez Kongres w stan oskarzenia w wyniku tzw. afery Watergate z powodu nielegalnego rewidowania lokalu wyborczego oraz inwigilowania dzialaczy konkurencyjnej partii. Nixon zostal wybrany na druga kadencje, a sprawe zatuszowano, odkryli ja jednak dziennikarze pisma "Washington Post". Nixon zrzekl sie urzedu. W sprawie dotyczacej afery Watergate zastosowano wobec niego prawo laski.

René Goscinny

 
 
René Goscinny (1926-1977), autor komiksów. Pisal scenariusze do znanej serii komiksowej o przygodach kowboja Lucky Luke'a. W 1959 roku z rysownikiem Alberta Uderzo, zalozyl wlasne pisemko "Pilote". Obaj autorzy opublikowali w nim wiele swoich komiksów, przede wszystkim znana na calym swiecie serie "Gall Asterix". Dzieki postaci Asteriksa otrzymal Order Sztuki i Literatury w 1967 roku. Jego komiks przelozono na 15 jezyków i sprzedano 20 milionów egzemplarzy.

Daniel Ortega zostaje prezydentem Nikaragui

5 listopada 1984 roku Daniel Ortega zostal prezydentem Nikaragui. Prezydentura Ortegi, wieloletniego partyzanta FSLN, uplynela pod znakiem walk z popieranymi przez USA oddzialami tzw. contras, rekrutujacych sie sposród zwolenników obalonego gen. Somozy. Szukal on poczatkowo wsparcia w ZSRR i na Kubie, a pod koniec lat 80., wobec zmian politycznych w swiecie, rozpoczal rozmowy z opozycja. W rezultacie w 1990 roku w Nikaragui przeprowadzono wolne wybory, w których wygrala opozycja. Nowe wladze panstwa prowadza polityke lagodzenia konfliktów i stopniowego rozbrajania partyzantów.