Kalendarium, 16 grudnia
  

16 grudnia


Kalendarium dnia 16 grudnia.


Gabriel Narutowicz

 
 
Gabriel Narutowicz (1865-1922)), inzynier konstruktor, profesor politechniki w Zurychu, prezydent Polski. Pelnil funkcje ministra spraw zagranicznych, a od 9 grudnia 1922 roku pierwszy prezydent Rzeczypospolitej. Niezadowolone z wyboru ugrupowania prawicowe rozpetaly przeciw niemu nagonke. W takiej atmosferze nowy prezydent zostal zastrzelony podczas wernisazu w Zachecie Sztuk Pieknych. Zamachowca skazano nas kare smierci.

Poczatek dyktatury Cromwella w Anglii

Oliver Cromwell (1599-1658), lord protektor Anglii, Szkocji i Irlandii. W ciagu dziesieciu lat, po wojnie domowej Cromwell na czele wojsk parlamentu pokonal Karola I, stlumieniu powstania w Irlandii i pokonaniu Szkotów. Polityk ten zdobyl pelnie wladzy i siegnal po dyktature.

Protest ludnosci amerykanskiej w Bostonie

342 bele herbaty znajdujace sie na angielskim statku w bostonskim porcie, zostaly wrzucone do morza przez Amerykanów przebranych za Indian Mohawk. W ten sposób protestowano przeciw podatkowi od herbaty i przeciw monopolowi przewozowemu Kompanii Wschodnioindyjskiej. Zdarzenie to bylo symbolicznym poczatkiem Rewolucji Amerykanskiej.

Trzy wielkie trzesienia ziemi w dolinie Missouri

Pierwsze wielkie trzesienie ziemi z trzech, które mialy miejsce na przelomie 1811/12 roku mialo miejsce 16 grudnia i rozpoczelo sie poteznym wstrzasem. Nastepne wstrzasy nastapily 23 stycznia i 7 lutego 1812 roku. Bylo to trzesienie ziemi tzw. wewnatrzkontynentalne, poziom gruntu obnizyl sie o 3m.

Bitwa nad Rzeka Krwi

16 grudnia 1838 roku pomiedzy oddzialem bursów a armia Zulu nad Rzeka Krwi doszlo do bitwy. Zabitych zostalo 3 000 wojowników Zulu, po stronie Burów tylko 4 rannych. Rocznica bitwy obchodzona jest przez bialych obywateli RPA jako "Dzien Pojednania".

Zakonczenie wojny secesyjnej

16 grudnia 1864 roku zakonczyla sie bitwa pod Nashville. Trwajaca od 1861 roku wojna secesyjna pomiedzy Unia a Konfederacja Poludnia. Wojska unijne rozbily doszczetnie zebrane pospiesznie resztki konfederatów. Niedobitki wycofaly sie do Alabamy i wojskowa sila Poludnia przestala juz istniec.

Bruno Jasienski

Bruno Jasienski (1901-1938), poeta, prozaik i dramaturg. Autor prowokacyjnych wystapien, "Do narodu polskiego manifest w sprawie natychmiastowej futuryzacji zycia" i "Manifest w sprawie poezji futurystycznej" oraz wspólautor jednodniówki "Nuz w bzuhu". Jego pierwszy zbiór wierszy, "But w butonierce", jest futurystyczna apoteoza urbanizacji. Pod wplywem katastrofizmu powstaly mikropowiesc "Nogi Izoldy Morgan" a takze groteskowa antyutopia "Pale Paryz". Z powodu swoich zwiazków z polska lewica komunistyczna byl inwigilowany przez policje. W 1929 roku osiadl w ZSSR, gdzie przyjal obywatelstwo radzieckie. W 1937 roku aresztowany. Zmarl w drodze na zeslanie.

W Ardenach zaczela sie ostatnia bitwa II wojny swiatowej

Na przelomie 1944/1945 roku rozpoczela sie ostatnia bitwa II wojny swiatowej. Byla to nieudana próba odepchniecia aliantów z terenów niemieckich. Z powodu silnej obrony aliantów oraz braków zaopatrzeniowych, niemiecka armia zmuszona byla ustapic. Niemcy wycofali sie i 16 stycznia 1945 roku i zakonczyla sie ostatnia bitwa II wojny swiatowej.

Otwarcie Uniwersytetu warszawskiego

16 grudnia 1945 roku po przerwie wojennej odbyla sie inauguracja dzialalnosci Uniwersytetu Warszawskiego. Pierwszym rektorem zostal Stefan Pienkowski.

Uchwala o pisarzach

We Wroclawiu w 1958 roku odbyl sie zjazd Zwiazku Literatów Polskich. Nastepstwem zjazdu byla uchwala Sekretariatu KC w sprawie sytuacji w ZLP, w której znalazla sie ostra krytyka pisarzy, gloszacych "poglady antysocjalistyczne i reakcyjne". Wytykano im "terror moralny" wobec pisarzy zwiazanych z PZPR. Sytuacja cenzuralna kultury pogorszyla sie nie dopuszczono m.in. na ekrany niektórych filmów.

Pierwsza powojenna premiera sztuk Witkacego

W 1959 roku odbyla sie pierwsza powojenna premiera sztuk Witkacego "W malym dworku" oraz "Wariata i zakonnicy" w Teatrze Dramatycznym w Warszawie. Premiera wywolala sporo zamieszani, czesc recenzji zajela sie krytykowaniem a czesc skoncentrowala sie na odsadzaniu od czci i wiary scenografii Józefa Szajny.

Pacyfikacja kopalni "Wujek" w Katowicach

16 grudnia 1981 roku dokonano krwawej pacyfikacji strajku okupacyjnego górników Kopalni Wegla Kamiennego "Wujek" w Katowicach. Z powodu uzycia broni palnej przez Odzialy Milicji Obywatelskiej smierc ponioslo 9 górników, a 23 zostalo rannych.

Rewolta przeciw Ceausescu

16 grudnia 1989 roku rozpoczela sie rewolta przeciw Nicolae Ceausescu w Rumunii. Trwala do 22 grudnia i zakonczylo sie pojmaniem dyktatora. 25 grudnia rozpoczal sie sad nad Ceausescu oraz jego zona, w wyniku którego oboje zostali skazani na smierc.