Kalendarium, 2 grudnia
  

2 grudnia


Kalendarium dnia 2 grudnia.


Bitwa pod Austerlitz

2 grudnia 1805 roku zostala stoczona Bitwa pod Austerlitz zwana bitwa trzech cesarzy. Bitwa stoczona pomiedzy Wielka Armia francuska, a polaczonymi armiami austraiacka i rosyjska. Armia rosyjska musiala wycofac sie na swoje terytorium, a cesarz Franciszek I podpisal z Napoleonem zawieszenie broni. Austria zrzekla sie Dalmacji, Wenecji i Istrii. W wyniku zwyciestwa Bonapartego Prusy wystapily z koalicji antyfrancuskiej.

Jan Potocki

Jan Potocki (1761-1815), pisarz, historyk i podróznik. Odbyl podróze do Egiptu, Maroka, Hiszpanii, Turcji i na Kaukaz. Kierowal rosyjska misja dyplomatyczna do Chin. Prowadzil badania nad dziejami Slowianszczyzny, jako pierwszy sformulowal teze o autochtonizmie Slowian. Prawdziwa slawe zdobyl jednak dzieki pisanym w jezyku francuskim sztuk nawiazujacym do tradycji komedii dell' arte "Parady" a przede wszystkim dzieki powiesci fantastyczno-filozofinej "Rekopis znaleziony w Saragossie". "Rekopis" zostal przeniesiony na ekran.

Ogloszenie tzw. doktryny Monroego

Podczas dorocznego przemówienia prezydent USA James Monroe postawil tezy - okreslane pózniej mianem doktryny Monroego. Stwierdzil, ze Stary Kontynent i Ameryka maja odmienne cele oraz systemy polityczne i spoleczno-religijne i musza pozostac dwoma odrebnymi swiatami. Stany Zjednoczone mialy nie mieszac sie w zadne interesy ani konflikty miedzy mocarstwami europejskimi. Doktryna Monroego, skierowana przeciw europejskim próbom kolonizacyjnym, miala na celu ogloszenie swiatu, iz zachodnia pólkula staje sie amerykanska strefa wplywów.

Wincenty Pol

Wincenty Pol (1807-1872), poeta i geograf. Redagowal "Biblioteke Zakladu Narodowego im. Ossolinskich". W 1849 roku objal pierwsza w Polsce katedre geografii na uniwersytecie w Krakowie. Autor popularnych liryków powstanczych "Piesni Janusza" i poematu "Piesn o ziemi naszej" oraz "Obrazów z zycia i podrózy" zawierajacych glównie opisy Tatr. Napisal równiez gawede poetycka "Pamietniki J. Pana Benedykta Winnickiego" i rapsod rycerski "Mohort". Byl takze wybitnym badaczem Karpat, autorem publikacji "Rzut oka na pólnocne stoki Karpat".

Nikos Kazantzakis

Nikos Kazantzakis (1883-1957), pisarz grecki. Najczesciej kojarzony jest jako autor slynnej ksiazki "Grek Zorba", wedlug której nakrecono film. Ponadto byl tez doskonalym tlumaczem, przekladajac na nowogrecki "Boska Komedie" Dantego i "Fausta" Goethego, napisal równiez dalszy ciag "Odysei". Sfilmowana zostala rowniez jeszcze jedna jego powiesc "Ostatnie kuszenie Chrystusa". Na podstawie tej powiesci powstal tez kontrowersyjny obraz M. Scorsese pod tym samym tytulem.

Maria Callas

 
 
Maria Callas (1923-1977), amerykanska spiewaczka operowa. Slawe zdobyla w mediolanskiej La Scali, spiewajac partie Elwiry w "Purytanach". To dzieki niej odzyly na nowo zapomniane juz opery Belliniego, Rossiniego i Donizettiego. Poza opera zagrala w kilku filmach m.in. w "Medei" P. Pasoliniego. Miala 40 ról operowych, wziela udzial w nagraniach 20 pelnych dziel operowych. Uwazana za najwieksza spiewaczke operowa swiata.

Pierwsza jadrowa reakcja lancuchowa

2 grudnia 1942 roku Enrico Fermi (1901-1954), wloski fizyk dokonal na Uniwersytecie Chicagowskim pierwszego rozszczepienia jadra atomu i trwajacej 28 minut jadrowej reakcji lancuchowej, inicjujac kontrolowane wykorzystanie energii jadrowej. Wszystkie te odkrycia daly poczatek nie zawsze radosnym wydarzeniom takim jak pierwszemu wybuchowi atomowemu, pierwszemu uzyciu bomby atomowej, powstaniu pierwszej atomowej lodzi podwodnej i zbudowaniu pierwszej elektrowni atomowej. W 1938 roku otrzymal Nagrode Nobla.