Kalendarium, 21 grudnia
  

21 grudnia


Kalendarium dnia 21 grudnia.


Analfabetyzm w Polsce zlikwidowany…

Analfabetyzm jest to brak umiejetnosci czytania i pisania u doroslych i mlodziezy. W Polsce w okresie miedzywojennym analfabetyzm zmalal z ok. 36% w 1919 roku do ok. 20% w 1938 roku. To dzieki wprowadzeniu obowiazku szkolnego dla dzieci jak tez programu zwalczania analfabetyzmu doroslych. Po zakonczeniu II wojny swiatowej w Polsce bylo ok. 4 mln analfabetów. W 1949 roku Sejm uchwalil ustawe o likwidacji analfabetyzmu. Do lipca 1951 roku zorganizowano 58400 zespolów i kursów czytania i pisania, które objely ponad 1 milion osób. 21 grudnia 1951 roku minister poinformowal, ze analfabetyzm w Polsce zostal zlikwidowany.

Robert Brown

Robert Brown (1773-1858), brytyjski botanik. Pierwsze jego prace z zakresu botaniki dotyczyly mchów, prowadzil nad nimi studia przy pomocy mikroskopu, dokonal wtedy najwiekszych odkryc w zakresie morfologii roslin. Wprowadzil podzial na rosliny nagozalazkowe i okrytozalazkowe. Badal rozwój nasion i po raz pierwszy wyodrebnil, zalazek, woreczek zalazkowy, lupine nasienna, bielmo i obielmo. Odkryl równiez, ze w komórkach znajduje sie ‘male cialko', któremu nadal nazwe jadro komórkowe i przypisal mu role w rozwoju komórkowym.

Wladze Ksiestwa Warszawskiego wydaly dekret grudniowy

Wladze Ksiestwa Warszawskiego wydaly w grudniu 1807 roku dekret. Znosil on poddanstwo i potwierdzal wolnosc chlopów, ale uzytkowane przez nich gospodarstwa uznawal w calosci za wlasnosc panska, chlop, który odchodzil ze wsi zobowiazany byl pozostawic inwentarz zywy i martwy oraz cale "zasiewy", które uznane zostaly za wlasnosc dziedzica. Dekret przyznawal panom prawo rugowania chlopów z gruntu po uplywie roku od jego wydania. Postanowienia te wywolaly silne wzburzenie wsród chlopstwa. Z czasem wprowadzane zostaly przepisy administracyjne ograniczajace swobode zmiany miejsca pobytu chlopów bez zgody wójta.

Tadeusz Zelenski (Boy)

 
 
Tadeusz Zelenski Boy (1874-1941), lekarz, krytyk literacki, tlumacz, autor. Pracowal jako lekarz pediatra w szpitalu w Krakowie. Pisywal wierszyki i skecze kabaretowe dla "Zielonego balonika", oraz naukowe ksiazki pediatryczne. Zasluzony tlumacz literatury francuskiej w ich uznaniu Francuzi odznaczyli go Orderem Legii Honorowej. Byl takze publicysta, krytykiem literackim i teatralnym, pisarzem ogromnie pracowitym. W nocy 4 lipca 1941 roku aresztowany przez Niemców i zamordowany.

Gabriela Zapolska

Gabriela Zapolska (1857-1921), polska aktorka i pisarka. Poczatki jej kariery literackiej staly pod znakiem skandali i nieporozumien zwiazanych z próbami nasladowania naturalizmu Zoli. Duza popularnosc przyniosly jej utwory sceniczne, pózniej patriotycznej. Interesujace sztuki teatralne napisala wówczas, gdy dala upust do przerysowan, poczuciu humoru. Do dzis bawia takie komedie obyczajowe jak, "Zabusia", "Moralnosc Pani Dulskiej", "Ich czworo", "Skiz", "Panna Maliczewska". Komedie podobaly sie nie tylko, ze pokazywaly wady i obnazaly oblude ale dawaly mozliwosc stworzenia kreacji aktorskich. Dswiadczenie aktorskie Zapolskiej bylo tu jej duzym atutem.

Laur dla Kazimierza Wierzynskiego

Kazimierz Wierzynski(1894-1969), polski poeta. Otrzymal Panstwowa Nagrode Literacka za zaslugi dla wspólczesnej poezji polskiej. Na wyróznienie zaslugiwaly dwa tomy jego poezji, "Laur olimpijski" oraz "Wolnosc tragiczna". Nagrodzony tomik "Laur olimpijski" sklada sie z cyklu wierszy o tematyce sportowej. Na tom "Wolnosc tragiczna" zlozyly sie utwory bedace analiza najnowszych dziejów Polski. W "Wolnosci tragicznej" krytycy dostrzegali dramatyczne rozdarcie miedzy idea ofiary a bezwladem i egoizmem. Wlasnie ów dramat nadawal odzyskanej niepodleglosci "znamie tragizmu". Utrzymany w stylistyce romantycznej zbiór poematów, uznany zostal za "dzielo zycia" poety. Nie bylo to jego jedyne wyróznienie.

Stany Zjednoczone wypowiedzialy wojne Niemcom i Wlochom

21 grudnia 1941 roku Stany Zjednoczone wypowiedzialy wojne Niemcom i Wlochom. 7 grudnia po ataku japonskim na Pearl Harbour USA znalazla sie w stanie wojny z imperium wschodzacego slonca. Japonia byla jednym z panstw Osi, czyli przymierza Berlina, Rzymu i Tokio.

Charles de Gaulle

Charles de Gaulle (1890-1970), general, prezydent V Republiki Francuskiej. Byl politykiem i teoretykiem wojskowosci, w czasie II wojny swiatowej stal na czele emigracyjnego rzadu Francji kontynuujacego walke z Niemcami. Jako prezydent byl twórca nowej konstytucji ustanawiajacej prezydencki system rzadów, która wprowadzila wedle francuskiej rachuby V Republike. Przed II wojna swiatowa znany jako propagator idei masowego uzycia broni pancernej. Byl prezydentem do 1969 roku. Autor kilku ksiazek.

Najszybsza bramka

Najszybsze bramki padly juz po pieciu sekundach gry, zdobyli je, Doung Small dla Winnipeg 20 grudnia 1981 roku, Bryan Trottier dla New York Islanders 22 marca 1984 roku, oraz Aleksander Mogilny dla Buffalo Sabres 21 grudnia 1991 roku.

Przewidzial wyscigi

W przewidywaniu wyników na wyscigach chartów najlepszy byl Mark Sullivan z gazety The Sporting Life. Wytypowal on trafnie miejsca wszystkich 12 uczestników na zawodach w Wimbledonie w Londynie w dniu 21 grudnia 1990 roku.

Utworzenie CEFTA

21 grudnia 1993 roku w Krakowie zostalo zawarte Srodkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu (CEFTA) przez Polske, Wegry, Czechy i Slowacje. Dotyczy ono utworzenia strefy wolnego handlu miedzy jego czlonkami. Celem CEFTY jest równiez ochrona wlasnego rolnictwa, a handel towarami rolno-spozywczymi ma byc liberalizowany selektywnie. Zgodnie z deklaracja podpisana w Pradze w 1994 roku termin stopniowego znoszenia cel mial byc skrócony do konca 1997 roku.