Kalendarium, 21 lutego
  

21 lutego


Kalendarium dnia 21 lutego.


Proklamowanie niepodleglosci Kuby

Kuba najpierw znajdowala sie w rekach Hiszpanów, nastepnie byla protektoratem Stanów Zjednoczonych. W lutym 1901 roku powstalo wolne panstwo kubanskie, ale Amerykanie zastrzegli sobie prawo do posiadania na wyspie garnizonu wojskowego.

Koronacja Henryka Walezego na króla Polski

W maju 1573 roku syn królowej Katarzyny Macedonskiej Henryk Walezy zostal wybrany na króla. Nowy król czul sie w Polsce zle, nie rozumial kraju i nie najlepiej odbierany byl przez szlachte. W czerwcu 1574 roku potajemnie opuscil Polske, by objac tron po zmarlym bracie we Francji. Tam panowal jako Henryk III, a w 1589 roku zostal zasztyletowany.

Baruch de Spinoza

Baruch de Spinoza (1632-1677), filozof holenderski. Boga postrzegal jako nieskonczona istote, przyczyne wszechswiata, utozsamial Stwórce z natura. Byl równiez filozofem przyrody, uwazal, ze w analizach swiata nalezy stosowac indukcje matematyczna, metoda twierdzen i hipotez. Zapoczatkowal nowe metody badania Biblii, uwazal, ze czlowiek powinien zrezygnowac z naturalnych praw na rzecz panstwa, co pozwoli mu zyskac bezpieczenstwo. Najwazniejsze jego dziela to "Etyka", "Traktat o poprawie rozumu" oraz "Traktat teologiczno-polityczny".

Leo Delibes

Leo Delibés (1836-1891), francuski kompozytor. Napisal wiele oper, m.in. "Lakme", oraz piesni i utworów religijnych. Najwieksza popularnoscia cieszyla sie jego muzyka do baletów "Coppelia" oraz "Sylvia", charakteryzujaca sie melodyjnymi i rytmicznymi latwo wpadajacymi w ucho tancami.

Wybuch powstania chocholowskiego

Od 21-23 II 1846 roku doszlo do powstania chocholowskiego. Bylo to wystapienie chlopów z Chocholowa, Cichego, Dzianisza i Witowa przeciwko wladzom austriackim. Powstanie kierowane bylo przez miejscowego organiste Andrusikiewicza oraz wikarego Kmietowicza. Powstanie zostalo stlumione przez chlopów z innej wsi, Czarnego Dunajca.

Seweryn Goszczynski

Seweryn Goszczynski (1801-1876), poeta i dzialacz niepodleglosciowy. Znajdowal sie w grupie spiskowców atakujacych Belweder, bral udzial w spiskach niepodleglosciowych kierowanych z zagranicy. Najwazniejsze jego utwory to "Zamek kaniowski", "Dziennik podrózy do Tatrów", "Noc belwederska", "Podróz mojego zycia", "Listy". Opowiadanie "Duch zamczyska" natchnelo Jana Matejke do powolania postaci Stanczyka, a relacje z walk powstania posluzyly Mickiewiczowi do napisania "Reduty Ordona".

Andres Segovia

 
 
Andrés Segovia (1893-1987), gitarzysta i kompozytor hiszpanski. Gitare klasyczna dzieki swej wirtuozerii wprowadzil do wielkich sal koncertowych. Wspólpracowal z czolowym kompozytorem hiszpanskim Manuelem de Falla. Wkrótce zaslyneli równiez inni kompozytorzy i wykonawcy specjalizujacy sie w gitarze klasycznej. Lecz jego interpretacje pozostaja wciaz niedoscignione.

Heinrich Böll

Heinrich Böll (1917-1985), pisarz niemiecki. Sluzyl w armii niemieckiej. W swojej twórczosci zajmowal sie problematyka wojny, a takze losami mieszkanców Niemiec po II wojnie swiatowej. Te sprawy akcentowal w powiesciach "Gdzie byles Adamie?", "Nie strzezone progi", "Bilard o wpól do dziesiatej", "Zwierzenia klowna", "Utracona czesc Katarzyny Blum". Byl takze autorem licznych opowiadan. W 1972 roku zostal laureatem literackiej Nagrody Nobla.

Juliusz Leo

Juliusz Leo (1861-1918), prezydent miasta Krakowa, polityk i ekonomista. Absolwent prawa, doktor i profesor skarbowosci i prawa skarbowego na Uniwersytecie Jagiellonskim. Od 1904 do konca zycia byl prezydentem miasta Krakowa. Za jego czasów zostalo unowoczesnione miasto, uregulowano koryto Wisly, zbudowano port rzeczny, odrestaurowano Wawel odzyskany od Austriaków.

Sam Peckinpah

Sam Peckinpah (1925-1984), amerykanski rezyser filmowy. "Konwój", "Strzaly o zmierzchu", "Major Dundee", "Patt Garrett i Billy Kid", to typowe filmy rezyserowane przez niego. To filmy akcji i westerny, przedstawiajace charaktery postaci i konflikty postaw ludzkich. Szczytowym jego osiagnieciem byl film "Zelazny Krzyz", przedstawiajacy ambicje niemieckich oficerów walczacych na froncie wschodnim.

Powstal Obóz Zjednoczenia Narodowego

W lutym 1937 roku pulkownik Adam Koc oglosil powstanie Obozu Zjednoczenia Narodowego OZN, zwanego Ozonem, utworzonego z polecenia Edwarda Smiglego-Rydza. Powstal on w miejsce rozwiazanego Bezpartyjnego Bloku Wspólpracy z Rzadem. Gloszono wiernosc, obowiazek strzezenia zalozen konstytucji kwietniowej, budowe panstwa silnego militarnie. Szefem OZN zostal gen. Stanislaw Skwarczynski. OZN przetrwal do wybuchu II wojny swiatowej.

Utworzenie ORMO

21 lutego 1946 roku utworzono Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej (ORMO). Byla to paramilitarna organizacja wspierajaca Milicje Obywatelska. Poczatkowo zaangazowana byla w zwalczaniu szabru i plagi rozboju na Ziemiach Zachodnich i Pólnocnych, z czasem jej zadania skierowane byly na wspieranie poczynan politycznych. W latach kryzysów w 1956, 1968, 1970, 1980-81 roku byli wykorzystywani do rozpedzania demonstracji ulicznych. Organizacji liczyla ponad 450 tys. czlonków. Zostala rozwiazana w 1989 roku.

Inauguracja Roku Chopinowskiego

W lutym 1949 roku, w setna rocznice smierci Fryderyka Chopina odbyla sie inauguracja Roku Chopinowskiego. Najwazniejszym wydarzeniem tego Roku byl IV Konkurs Chopinowski. Pierwsza nagrode zdobyly Polka Halina Czerny - Stefanska i Rosjanka Bella Dawidowicz.

Ustalenie statusu ksiecia malzonka w Wielkiej Brytanii

W lutym 1957 roku, maz królowej Elzbiety II, ksiaze Filip Mountbatten otrzymal godnosc ksiecia Zjednoczonego Królestwa i ksiecia Edynburga. Do tej pory byl jedynie ksieciem malzonkiem, ojcem dzieci królowej i osoba towarzyszaca królowej w czasie oficjalnych wystapien.

Henryk Arctowski

Henryk Arctowski (1871-1958), polski podróznik, geofizyk i geograf. Na pokladzie statku "Belgica" w wyprawie antarktycznej dokonal licznych badan geologicznych i glacjologicznych dotyczacych lodu. Prowadzil badania na Spitsbergenie, w USA kierowal dzialem przyrodniczym w New York State Public Library. Byl równiez autorem ponad 400 prac naukowych w jezykach angielskim i francuskim, opisujacych przebieg wypraw i badan polarnych.

Malcolm X

Malcolm X (1925-1965), przywódca ruchu murzynskiego w USA. Byl zwolennikiem separatyzmu murzynskiego, przewodzil radykalnej czesci Czarnych Muzulmanów. Zastrzelony zostal podczas wiecu w Harlemie.

Pierwszy krok ku zniesieniu apartheidu w RPA

W 1986 roku w RPA otwarto dla wszystkich ras dzielnice bialych w Johannesburgu i Durbanie. Byl to pierwszy krok ku zniesieniu apartheidu przelom stosowanej w tym kraju.