Kalendarium, 8 lutego
  

8 lutego


Kalendarium dnia 8 lutego.


James Dean

James Dean (1931-1955), amerykanski aktor. Kreowal on role niedbale zachowujacego sie i niedbale ubranego mlodego buntownika, zyjacego na wlasna reke. Zagral tylko w trzech filmach, "Na wschód od Edenu", "Buntownik bez powodu" i "Olbrzym". Jego styl zycia, ubierania sie, maniery, wplynely na ksztaltowanie sie wzorców wspólczesnego mu pokolenia. Zginal w wypadku samochodowym.

Przemysl II

Przemysl II (1257-1296), król Polski. Koronowany zostal w czerwcu 1295 roku. Zjednoczyl Wielkopolske i Pomorze Gdanskie, wprowadzil tez pojecie Korony królestwa polskiego i bialego orla jako godlo panstwowe. 8 lutego 1296 roku, król zginal w zamachu dokonanym w Rogoznie przez Brandenburczyków. Proces scalania ziem polskich trwal nadal a uwienczony zostal w styczniu 1320 roku, w wyniku dzialan i koronacji Wladyslawa Lokietka.

Odkrycie Meksyku

Hiszpanski odkrywca kapitan Francisco Hernandez de Cordoba wyruszyl z Kuby w podróz, podczas której w 1517 roku odkryl Meksyk.

Egzekucja Marii Stuart

Maria Stuart (1561-1587, królowa szkotów. Z rozkazu królowej Anglii Elzbiety I zostala oskarzona o zdrade stanu i scieta na zamku Fotheringhay w hrabstwie Northampton 8 lutego 1587 roku. W wyniku intryg i burzliwych przejsc na dworze, zarysowal sie nie tylko konflikt miedzy Anglia i Szkocja, lecz równiez osobistej rywalizacji miedzy Maria i Elzbieta oczywiscie tragicznie zakonczonej dla pierwszej z nich.

car Piotr I Wielki

Car Piotr I Wielki (1672-1725), tworca nowoczesnej Rosji. Rozszerzyl panstwo ku Baltykowi, unowoczesnil system wladzy i armie, pokonal Szwecje w wojnie pólnocnej, anektowal Estonie, Lotwe i czesc Finlandii, miasto Petersburg uczynil stolica panstwa. W 1721 roku oglosil sie cesarzem Rosji.

Bitwa pod Ilawa Pruska

Bitwa pod Ilawa Pruska stoczona 8 lutego 1807 roku, zadecydowala o losach ukladów politycznych w centrum Europy. W wyniku zwyciestwa odniesionego przez Napoleona nad Rosjanami nastapilo zawarcie traktatu pokojowego w Tylzy. Kleska Prus w wojnie i porazka Rosjan pod Ilawa Pruska daly Polsce mozliwosc utworzenia namiastki wolnego panstwa w postaci Wielkiego Ksiestwa Warszawskiego.

Tadeusz Czacki

Tadeusz Czacki (1765-1813), historyk, dzialacz spoleczny. Zajmowal sie sprawami zwiazanymi z handlem, finansami i hydrografia. Pisal liczne memorialy i opracowania z tego zakresu. Opublikowal dzielo o prawodawstwie polskim i litewskim. Byl tez wizytatorem szkól w guberniach wolynskiej, podolskiej i kijowskiej, a takze zalozycielem slynnego Liceum Krzemienieckiego.

William Sherman

William Sherman (1820-1891), general amerykanski. Dowodzil wojskami Unii na froncie zachodnim, poprowadzil wielki marsz przez Georgie, pokonal wojska konfederatów i pacyfikowal ludnosc cywilna na terytorium przeciwnika. W 1869 roku zostal mianowany naczelnym dowódca armii USA.

Jules Verne

 
 
Jules Verne (1828-1905), powiesciopisarz francuski. W swych dzielach zawarl szereg pomyslów z zycia codziennego i nauki. Przewidzial wyprawy na Ksiezyc, a w powiesci "20000 mil podmorskiej zeglugi" przedstawil mozliwosci, jakie moga sie zarysowac przed okretami podwodnymi. Inne jego powiesci to, "Dzieci kapitana Granta", "W 80 dni dookola swiata" i "Tajemnicza wyspa".

Podpisanie konwencji Alvenslebena

W lutym 1863 roku podpisano konwencje Alvenslebena miedzy Rosja i Prusami. Panstwa te zobowiazaly sie do zwalczania wszelkimi srodkami polskich poczynan niepodleglosciowych, w zwiazku z trwajacym wlasnie w Królestwie Polskim powstaniem okreslonym jako styczniowe.

Wybuch wojny rosyjsko-japonskiej

8 lutego 1904 roku Japonczycy zaatakowali rosyjska baze morska w Port Artur. Czesc floty zostala zatopiona, pozostale okrety zablokowane. Lekcewazenie armii japonskiej przez dowództwo rosyjskie zostaly ukarane kleskami w Mandzurii, zniszczeniem floty rosyjskiej pod Cuszima i niekorzystnym pokojem zawartym w Portsmouth w USA. Po roku Port Artur skapitulowal. W Rosji przegrana wojna z Japonia ujawnila slabosc panstwa.

Mieczyslaw Karlowicz

Mieczyslaw Karlowicz (1876-1909), kompozytor i taternik. Byl twórca refleksyjnych poematów symfonicznych, "Odwieczne piesni", "Stanislaw i Anna Oswiecimowie", "Rapsodia litewska", melodyjnego "Koncertu skrzypcowego". Zapalony taternik zginal w Tatrach zasypany lawina.

Piotr Kropotkin

Piotr Kropotkin (1842-1921), geograf i filozof rosyjski. Zaslynal jako teoretyk anarchizmu. Przebywal na emigracji w Szwajcarii, Francji i Anglii. Byl zwolennikiem bezwzglednej wolnosci jednostki i wspólnej wlasnosci srodków produkcji. Jako geograf zajmowal sie naukowo teoria zlodowacen w Europie.

Tadeusz Gajcy

Tadeusz Gajcy (1922-1944). Redagowal konspiracyjne pismo "Sztuka i Naród". Pisal wiersze opublikowane w zbiorach "Widma" i "Grom powszedni". Byl równiez autorem groteskowych poetyckich utworów dramatycznych "Misterium niedzielne" oraz "Homer i Orchidea". Jako zolnierz AK zginal w powstaniu warszawskim.

Pierwszy transoceaniczny przekaz TV

W 1928 roku w stanie Nowy Jork odebrano pierwszy transoceaniczny przekaz telewizyjny. Obraz ten zostal nadany w Anglii.

Wyrok na kardynala Mindszenty'ego, prymasa Wegier

W lutym 1949 roku kardynal Jozsef Mindszenty (1892-1975), prymas Wegier zostal oskarzonego przez wladze komunistyczna o zdrade ojczyzny, spekulacje walutowe i czlonkostwo w organizacjach zmierzajacych do obalenia republiki. Skazano go na kare dozywotniego wiezienia. Podczas rewolucji wegierskiej 1956 roku, zostal uwolniony a po jej klesce schronil sie w ambasadzie amerykanskiej w Budapeszcie.

Rekordowo dluga misja w kosmosie

W 1974 roku astronauci ze stacji kosmicznej Skylab powrócili na ziemie po odbyciu rekordowo dlugiej, 84-dniowej misji na orbicie okoloziemskiej. Tymi kosmonautami tymi byli Gerald Carr, Edward Gibson i William Pogue.

Hermann Rauschning

Hermann Rauschning (1887-1982), polityk niemiecki, przeciwnik Hitlera. Dzialal w Poznaniu, a potem w Wolnym Miescie Gdansku, gdzie byl prezydentem senatu. Poczatkowo lojalny, jednak zbiegl do Szwajcarii, a pózniej do Stanów Zjednoczonych. Udalo mu sie uciec przed represjami gestapo. Byl autorem ksiazek, "Rewolucja nihilizmu" i "Rozmowy z Hitlerem".

Józef Maria Bochenski

Ojciec Józef Maria Bochenski (1902-1995), dominikanin, logik i filozof. Byl profesorem, rektorem uniwersytetu we Fryburgu w Szwajcarii. Zajmowal sie historia filozofii i krytyki, zdecydowanie zwalczal marksizm. Prywatnie brat znanych publicystów Aleksandra i Jacka.