Kalendarium, 9 marca
  

9 marca


Kalendarium dnia 9 marca.


Jurij Gagarin

 
 
Jurij Gagarin (1934-1968) pierwszy czlowiek w kosmosie. Ukonczyl szkole lotnicza w Orenburgu i Akademie Techniki Lotnictwa w Moskwie. W 1961 roku odbyl na pokladzie statku Wostok pierwszy lot kosmiczny, podczas ktorego w ciagu 108 minut okrazyl Ziemie. Zginal podczas rutynowego lotu treningowego.

Bruno z Kwerfurtu

Swiety Bruno z Kwerfurtu (974-1009) niemiecki misjonarz hagiograf i arcybiskup misyjny, byl kapelanem cesarza Ottona III. Zginal podczas misji chrystianizacyjnej do Jacwingów. Byl autorem "Zywota sw. Wojciecha" i "Zywota Pieciu Braci meczenników"

Amerigo Vespucci

Amerigo Vespucci (1454-1512 ) wloski zeglarz, podróznik w sluzbie hiszpanskiej i portugalskiej. Oplynal on wschodnie wybrzeze Ameryki Poludniowej ujscie Amazonki dotarl do Gujany, Wenezueli i Haiti. Po 1505 roku osiedlil sie w Hiszpanii, pozniej zostal naczelnym pilotem floty hiszpanskiej. Pozostawil po sobie wiele zapisków z podrózy i map.

Pierwszy przypadek wykorzystania zasady liberum veto

Pierwszy przypadek wykorzystania liberum veto wykorzystano w sejmie w marcu 1652 roku. Paralizowala ona prace w sejmie poniewaz dawala prawo uniewaznienia uchwal nawet pojedynczemu poslowi. Wystarczylo krzyknac "veto" by dyskutowana sprawa tracila waznosc. Zasada liberum veto zostala zniesiona postanowieniami konstytucji 3 maja 1791 roku.

Jules Mazarin

Jules Mazarin (1602-1661) francuski maz stanu, kardynal, premier za czasów Ludwika XIII i Ludwika XIV. Zostal pierwszym ministrem podczas regencji Anny Austriaczki. Jego celem bylo umocnienie wladzy królewskiej i tlumienie prób przejecia inicjatywy przez szlachte. Uwaza sie, ze byl jednym z tworców ówczesnej potegi Francji.

Honoré Gabriel de Mirabeau

Honore Gabriel Riqueti de Mirabeau (1749-1791) francuski polityk i publicysta. Wybrany do Stanów Generalnych odegral znaczna role w rewolucji francuskiej. Znakomity mówca stanal na czele Zgromadzenia Narodowego. Prowadzil on podwójna gre za co zostal oskarzony o zdrade rewolucji, jednak nie doczekal sie procesu - zmarl nagle. Byl autorem wielu prac politycznych m. in. "Królestwa pruskiego za rzadów Fryderyka Wielkiego".

Aleksander Orlowski

Aleksander Orlowski (1777-1832) rysownik, ilustrator i grafik, malarz. W 1802 roku zaczal dzialac w Rosji, gdzie stal sie pionierem litografii. Tworzyl sceny orientalne i rodzajowe z zycia ludu rosyjskiego, liczne autoportrety, portrety rysunkowe, pejzaze morskie, karykatury. Uwaza sie, ze wywarl on znaczny wplyw na malarstwo polskie i rosyjskie.

Dekret o utworzeniu Legii Cudzoziemskiej

Dekret o utworzeniu Legii Cudzoziemskiej 1831 roku podjal król Francji Ludwik Filip. Zolnierze Legii Cudzoziemskiej uczesniczyli w wojnie krymskiej, tlumieniu komuny paryskiej i we francuskiej ekspansji kolonialnej. Po II wojnie swiatowej legia walczyla Algerii, Egipcie, Indochinach, Czadzie i w wojnie nad Zatoka Perska. Dzis stacjonuja w Reunionie, Tahiti i Kostaryce. Od poczatku istnienia sluzylo w niej wielu Polaków.

Wilhelm I Hohenzollern

Wilhelm I Hohenzollern (1797-1888) cesarz Niemiec syn Wilhelma IV i królowej Ludwiki. Dowodzil wojskami pruskimi, podjal sie realizacji programu zjednoczenia Niemiec "krwia i zelazem" czyli poprzez wojny z Dania, Austria, Francja. W 1871 roku zostal ogloszony dziedzicznym cesarzem Niemiec. W 1879 roku zawarl przymierze z Austro-Wegrami i sojusz ten zadecydowal o nowym ukladzie sil w Europie.

Wiaczeslaw Molotow

Wiaczeslaw Molotow (1890-1986) radziecki polityk, redaktor dziennika "Prawda" bral udzial w przewrocie bolszewickim w Piotrogrodzie. Nalezal do partii bolszewickiej, oddany stronnik Stalina. Minister spraw zagranicznych podpisal polityczny sojusz z Niemcami tzw. pakt Ribbentrow-Molotow. Po XX Zjezdzie KPZR odsunieto Molotowa od spraw panstwowych. Powierzono mu stanowisko ambasadora ZSRR w Mongolii i funkcje zwierzchnika przedstawicielstwa ZSRR w Agencji Atomowej w Wiedniu.

Inwazja niemiecka na Danie i Norwegie

Pod koniec zimy 1940 roku Hitler skierowal swe sily przeciwko Danii i Norwegii, chodzilo mu o opanowanie Pólwyspu Jutlandzkiego, a potem zachodnich wybrzezy Skandynawii. Mialo im to zapewnic dogodne bazy lotnicze do atakowania Anglii. Walki trwaly do konca maja 1940 roku, kiedy ruszyla wielka ofensywa Wehrmachtu na Belgie, Holandie i Francje.