Kalendarium, 25 kwietnia
  

25 kwietnia


Kalendarium dnia 25 kwietnia.


Oliver Cromwell

Oliver Cromwell (1599-1658) wódz i parlamentarzysta, angielski maz stanu, wspólpracownik przywódców opozycji antykrólewskiej. Zwyciezyl nad wojskami królewskimi pod Marston Moor i Naseby, byl tez zwolennikiem aresztowania, a potem skazania na smierc i stracenia króla Karola I. W 1653 r. zostal lordem protektorem Anglii oraz Irlandii i zdobywajac wladze dyktatorska.

Torquato Tasso

Torquato Tasso (1544-95), poeta wloski. Najwybitniejszym jego dzielem, a zarazem jednym z najwazniejszych utworów literatury wloskiej, byl poemat epicki w 20 piesniach "Jerozolima wyzwolona". Pisal równiez dialogi filozoficzne i traktaty o sztuce poezji.

Naparstek

Opatentowano naparstek.

Robinson Crusoe

25 kwietnia 1769 r. ukazala sie powiesc podróznicza "Robinson Cruzoe". Powiesc oparta na rzeczywistych przezyciach marynarza, który po 6-letnim samotnym pobycie na wyspie Juan Fernandez powrócil do Anglii.

Anders Celsius

Anders Celsjusz (1701-1744), szwedzki fizyk i astronom. Wykladal astronomie na uniwersytecie w Uppsali i kierowal tamtejszym obserwatorium. Zaproponowal stustopniowa skale temperatury, która z czasem nazwano skala Celsjusza. Oznaczyl on poczatkowo temperature wrzenia wody jako 0°, a topnienia lodu jako -100° lecz pózniej skala ta zostala odwrócona. Celsjusz opublikowal ponadto wiele prac z astronomii, fizyki i geofizyki.

Edward Dembowski

Edward Dembowski (1822-1846), dzialacz rewolucyjny i niepodleglosciowy, filozof i publicysta. Byl redaktorem i wydawca "Przegladu Naukowego". Zagrozony aresztowaniem w 1843 r. zbiegl do Poznania i rozpoczal dzialalnosc w ruchu niepodleglosciowym w Wielkopolsce. Przywódca rewolucji krakowskiej, w której od kuli austriackiej. Autor pism politycznych "Mysli o przyszlosci filozofii", "Pismiennictwo polskie w zarysie".

Guglielmo Marconi

Guglielmo Marconi (1874-1937), wloski pionier radiotechniki. Zbudowal zespól nadawczo-odbiorczy pozwalajacy przesylac na odleglosc sygnaly radiowe zakodowane alfabetem telegraficznym Morse'a. Uzyskal w Bolonii radiotelegraficzna lacznosc lokalna na odleglosc jednej mili, trzy lata pózniej przez Kanal La Manche, a nastepnie przez Ocean Atlantycki. Otrzymal wspólnie z Karlem Ferdinandem Braunem Nagrode Nobla w dziedzinie fizyki.

Prawo jazdy

Stan Nowy Jork jako pierwszy wprowadzil obowiazek posiadania prawa jazdy przez kierowców.

Ella Fitzgerald

Ella Fitzgerald (1918-1996), amerykanska piosenkarka jazzowa. Wspólpracowala z orkiestra Chicka Webba. Spiewala liczne przeboje z repertuaru George'a Gershwina, Richarda Rodgersa i Cole'a Portera, wspólpracowala tez z Dukiem Ellingtonem i Louisem Armstrongiem. Jedyna spiewaczka jazzowa wyrózniona doktoratami honoris causa czolowych uniwersytetów amerykanskich.

ugrupowanie artystyczne Bauhaus

25 kwietnia 1919 r. w Weimarze powstala uczelnia artystyczna Bauhaus z polaczenia Akademii Sztuk Pieknych i Szkoly Rzemiosl Artystycznych. Szkola ta znajdowala sie w Dessau, a pózniej w Berlinie. Pózniej szkola zostala zamknieta przez hitlerowców.

Poczatek ofensywy polskiej na Kijów

25 kwietnia realizujac postanowienia umowy zawartej z Ukraina, wojska polskie rozpoczely 25 kwietnia 1920 r. ofensywe przeciw bolszewikom uwienczona zajeciem Kijowa. Równoczesnie byl to poczatek wielkiego konfliktu polsko-bolszewickiego, zakonczonego dopiero w 1921 r. pokojem zawartym w Rydze.

Michal Drzymala

 
 
Michala Drzymala (1857-1937), bohater walki o polskosc ziem zboru pruskiego. Wielkopolski chlop, który walczyl o prawa ludnosci polskiej w zaborze pruskim. Nieuzyskawszy zgody na budowe nowego domu zamieszkal w wozie cyrkowym. Jego demonstracja stala sie symbolem walki polskich chlopów z germanizacja.

Aleksander Swietochowski

Aleksander Swietochowski (1849-1938), publicysta, pisarz i historyk. Swoje poglady Swietochowski prezentowal na lamach "Przegladu Tygodniowego", a takze we "Wskazaniach politycznych", byl tez redaktorem wielu pism propagujacych nowe idee. Poza pismami programowymi pozostawil po sobie równiez dramaty, trylogie "Dusze niesmiertelne" i cykl "Duchy".

Ginger Rogers

Ginger Rogers (1911-1995), aktorka i tancerka amerykanska. Wielka popularnosc zdobyla dopiero, gdy wspólnie z Astaire'em stworzyla najznakomitszy duet aktorsko-taneczny w historii kina, wystepujac w musicalach takich jak "Wesola rozwódka", czy "Panowie w cylindrach". Grala tez w komediach i melodramatach, takich jak "Kitty Foyle" i "Harlow".