Kalendarium, 1 maja
  

1 maja


Kalendarium dnia 1 maja.


Pierwsze obchody swieta pracy

1 maja 1889 r. zostalo wprowadzone swieto pracy. Date te wybrano dla uczczenia rocznicy strajków robotniczych w Chicago. Powodem tych strajków byly robotnicze roszczenia wprowadzenia osmiogodzinnego dnia pracy i równego wynagrodzenia dla emigrantów, glównie chinskich, stanowiacych konkurencyjna, tansza sile robocza. Obchody pierwszomajowe staly sie jednym z elementów propagandy panstw komunistycznych i wkrótce po przemianach demokratycznych w Europie Wschodniej zostaly zaniechane. Jednak dzien 1 maja jest nadal swietem panstwowym i dniem wolnym od pracy.

Koronacja Stefana Batorego na króla Polski

1 maja 1576 r. odbyla sie koronacja ksiecia Stefana Batorego na króla Polski. Ceremonia byla polaczona z zaslubinami ksiecia z Anna Jagiellonka, córka Zygmunta I Starego i królowej Bony.


Zalozenie Akademii Wilenskiej

1 maja 1579 r., Stefan Batory przeksztalcil dzialajace w Wilnie kolegium jezuickie w samodzielna akademie. W XVIII wieku ks. Marcin Poczobut-Odlanicki przeksztalcil Akademie Wilenska w Szkole Glówna Wielkiego Ksiestwa Litewskiego z polskim jezykiem wykladowym. W 1919 r. wladze polskie reaktywowaly Uniwersytet Wilenski pod nazwa Uniwersytetu Stefana Batorego. A od 1939 r. Uniwersytet Wilenski dziala jako uczelnia litewska.

Witold Doroszewski

Witold Doroszewski (1899-1976), jezykoznawca, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Napisal ponad 400 prac. Najslynniejsza jego praca jest monumentalny, 11-tomowy "Slownik jezyka polskiego", a takze "Podstawy gramatyki polskiej", "O kulture slowa" oraz "Elementy leksykologii i semiotyki". Popularyzowal ponadto, zasady poprawnej polszczyzny, w audycji "Radiowy poradnik jezykowy".

Antonin Dworzak

 
 
Antonin Dworzak (1841-1904), kompozytor czeski. W swojej obszernej twórczosci nawiazywal do muzyki Johannesa Brahmsa i Richarda Wagnera. W swoim dorobku mial dziesiec oper "Diabel i Kasia", "Rusalka", a takze 9 symfonii, z których najslynniejsza to IX symfonia e-moll "Z Nowego Swiata".

Start pierwszego Wyscigu Pokoju

1 maja 1948 r. odbyl sie pierwszy miedzynarodowy Wyscig Pokoju. Poczatkowo wyscig obejmowal trase Warszawa - Praga i Praga - Warszawa. W 1952 r. wlaczylo sie NRD i wyscig odbywal sie na trasie Warszawa - Berlin - Praga. W 1985 r. kolarze pojechali takze do Moskwy, a w 1986 r. do Kijowa. Impreza przez dlugi czas byla jedna z najpopularniejszych imprez sportowych. Najbardziej utalentowani polscy kolarze, to Stanislaw Królak, Stanislaw Szozda, Ryszard Szurkowski i Czeslaw Lang.

Slub Elvisa Presleya

1 maja 1967 r. Elvis Presley ozenil sie z Priscilla Beaulieu, która poznal w czasie sluzby wojskowej w Niemczech. Panna mloda byla o 10 lat mlodsza. Uroczystosc zaslubin odbyla sie w hotelu Alladin w Las Vegas.

Aram Chaczaturian

Aram Chaczaturian (1903-78), kompozytor ormianski i profesor. Znanym utworem kompozytora jest balet "Gajane", z którego pochodzi wiele popularnych melodii, zwlaszcza slynny "Taniec z szablami". Inne jego dziela to balet "Spartakus", II symfonia "Z dzwonem" i "Poemat uroczysty".

Pierwszy samotny podbój bieguna pólnocnego

1 maja 1978 r. biegun pólnocny zostal zdobyty w pojedynke przez 37-letniego Japonczyka Naomiego Uemure. Wyruszyl on 7 marca z przyladka Kolumbia na Wyspie Ellesmere'a i poruszajac sie psim zaprzegiem, pokonal odleglosc 800 km przez zamarzniete Morze Pólnocne, przy temperaturze -50°C.

Poczatek produkcji samochodu polonez

1 maja 1978 r. w Fabryce Samochodów Osobowych na Zeraniu w Warszawie rozpoczeto produkcje poloneza, calkowicie polskiego samochodu osobowego. Okazalo sie, ze nowy produkt FSO wymaga wielu korekt konstrukcyjnych i ze odbiega od ówczesnych standardów motoryzacyjnych.