Kalendarium, 19 maja
  

19 maja


Kalendarium dnia 19 maja.


Boleslaw Prus

Boleslaw Prus (1847-1912), polski pisarz i publicysta. Wspólpracowal z takimi pismami jak "Kurier Warszawski", "Kurier Codzienny", "Nowiny". Zaslynal w "Kurierze Warszawskim" znakomitymi "Kronikami". Programowa powiescia Prusa jest "Lalka" w doskonaly sposób przedstawiajaca polskie spoleczenstwo. W powiesci "Emancypantki" poddal krytyce mieszczanskie idealy moralne. Waznym jego utworem jest monumentalna powiesc "Faraon".

Jan Dlugosz

Jan Dlugosz (1415-1480), polski historyk, kronikarzi arcybiskup lwowski. Byl autorem wielu prac o charakterze zródlowym, a takze opisów i wizerunków herbów polskich czy statystycznego opisu beneficjów Kosciola katolickiego. Najwazniejszym dzielem Jana Dlugosza sa "Roczniki czyli kroniki slawnego Królestwa Polskiego", ujete w 12 ksiegach.

Jan Laski

Jan Laski (1456-1531), prymas Polski, kanclerz wielki koronny i dyplomata. Jako dyplomata walczyl o przylaczenie calego Pomorza i Mazowsza do Korony. Dal sie poznac jako przeciwnik Habsburgów i Krzyzaków. Z jego inicjatywy sporzadzono zbiór statutów i przywilejów okreslonych mianem Statutu Laskiego. W nim wlasnie zamieszczono najdawniejszy drukowany tekst piesni "Bogurodzica".

Ustanowienie Legii Honorowej

19 maja 1802 r. cesarz Napoleon I ustanowil Order Legii Honorowej. Wyróznia sie piec klas orderu: krzyz wielki z gwiazda, order oficerski wielki z gwiazda, order komandorski, order oficerski i order kawalerski. Symbolizujaca order charakterystyczna czerwona wstazeczka w klapie oznacza osobe wielce zasluzona, a kawalerowie Orderu Legii Honorowej otoczeni sa powszechnym szacunkiem.

Ho Chi Minh

Ho Chi Minh (1890-1969), wietnamski przywódca komunistyczny. Wspólzalozyciel Komunistycznej Partii Wietnamu pózniejszej Komunistycznej Partii Indochin. Proklamowal w Hanoi powstanie Demokratycznej Republiki Wietnamu, której byl prezydentem. Pod jego kierunkiem Wietnam walczyl najpierw przeciw wojskom francuskim, a pózniej amerykanskim. Zakonczenia wojny w Indochinach juz sie nie doczekal.

Pol Pot

Pol Pot (1928-1998), komunistyczny dyktator Kambodzy. Wspólzalozyciel i przywódca maoistowskiej Komunistycznej Partii Kambodzy, tzw. Czerwonych Khmerów. W 1975 r. zostal premierem Kampuczy(Kambodzy) rozpoczynajac realizacje przeksztalcen spolecznych i gospodarczych. W wyniku jego rzadów zycie stracilo ok. 1 mln osób zamordowanych, badz zmarlych z glodu i wycienczenia. W 1979 r. zostal odsuniety od wladzy.

Tadeusz Sygietynski

Tadeusz Sygietynski (1896-1955), kompozytor, aranzer i popularyzator polskiego folkloru muzycznego. W 1925 r. zalozyl orkiestre filharmoniczna w Dubrowniku. Dzielem zycia Sygietynskiego stal sie jednak utworzony w 1948 r. Panstwowy Zespól Piesni i Tanca Mazowsze. Kierowal nim z zona Mira Ziminska -Sygietynska. Aranzowal wiele tanców i piesni ludowych: "Cyraneczka", "Ej, przelecial ptaszek", "Kawaliry", "Kukuleczka", "To i hola". Autor wielu popularnych piesni estradowych, "Jak przygoda, to tylko w Warszawie" czy "Ukochany kraj".

Julian Krzyzanowski

Julian Krzyzanowski (1892-1976), historyk i znawca literatury polskiej. Wykladal w School of Slavonic and East European Studies w Londynie, pózniej w Rydze i Warszawie. Byl autorem monografii Wladyslawa Orkana i Wladyslawa S. Reymonta, jak równiez prac o Henryku Sienkiewiczu i monografii literatury polskiej ("Dzieje literatury polskiej"). W jego opracowaniu ukazaly sie tez krytyczne edycje dziel Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza, Juliusza Slowackiego, Henryka Sienkiewicza i Elizy Orzeszkowej, a takze analityczne antologie przyslów polskich "Madrej glowie dosc dwie slowie"

Jim Henson

 
 
Jim Henson (1936-1990), angielski artysta plastyk i lalkarz. Twórca "The Muppet Show". Popularnosc tego cyklu pozwolila Hensonowi rozpoczac emisje innej serii programu dla dzieci "Ulica Sezamkowa". Twórca tych programów zalozyl tez popierajaca rozwój teatru lalek Fundacje Hensona.