Kalendarium, 26 maja
  

26 maja


Kalendarium dnia 26 maja.


Pierwszy spektakl Piwnicy pod Baranami

26 maja 1956 r. w Krakowie odbyl sie pierwszy spektakl "Piwnicy pod Baranami". W klubie tym dzialal zespól mlodych ludzi, przewaznie studentów uczelni artystycznych, którzy w zaadaptowanym pomieszczeniu piwnicznym w Palacu pod Baranami stworzyli istniejacy do dzis kabaret. Debiutowali tam tacy artysci jak: Ewa Demarczyk, Wieslaw Dymny, Jacek Wójcicki i Krzysztof Penderecki, a muzyke komponowali Jan Kanty Pawluskiewicz, Zygmunt Konieczny i Zbigniew Preisner.

Edykt wormacki potepiajacy Marcina Lutra

Wormacja (Worms), to miasto polozone w zachodniej czesci Niemiec. 26 maja 1521 r. cesarz Karol V oglosil tam edykt, na mocy którego Marcin Luter i jego zwolennicy zostali skazani na banicje. Nie zastosowal sie on do wyroku, znalazl schronienie w Wartburgu, w zamku elektora Fryderyka III.

Samuelu Zborowskim

Samuel Zborowski zostal skazany na banicje za zabójstwo kasztelana przemyskiego Wapowskiego, dokonana w 1574 r. na dworze królewskim. Zborowski wyjechal z kraju lekcewazac wyrok królewski. Powrócil jednak do kraju i Stefan Batory skazal go na wyrok smierci, wykonany w Krakowie 26 maja 1584 r. Historia jego stracenia stala sie pózniej kanwa dramatu Juliusza Slowackiego "Samuel Zborowski".

Kleska wojsk koronnych w bitwie z armia Bohdana Chmielnickiego pod Korsuniem

26 maja doszlo do bitwy, pod Korsuniem na Ukrainie, zakonczonej kleska wojsk koronnych dowodzonych przez Bohdana Chmielnickiego. Do niewoli dostali sie hetmani Potocki i Kalinowski. Wojna trwala jeszcze trzy lata, ale mimo ostatecznego zwyciestwa strony polskiej czesc Ukrainy dostala sie pod wladze Moskwy.

Kleska wojsk polskich w bitwie pod Ostroleka

26 maja 1831 r. pod Ostroleka doszlo do bitwy wojsk polskich dowodzonych przez gen. Jana Skrzyneckiego z korpusem rosyjskim feldmarszalka Iwana Dybicza. Bitwa zakonczyla sie porazka wojsk polskich i zapoczatkowala upadek powstania, które wybuchlo 29 listopada poprzedniego roku.

Aldous Huxley

 
 
Aldous Huxley (1894-1963), pisarz angielski. Pisal powiesci takie jak "W cudacznym korowodzie", "Kontrapunkt" i nowele "Niewidomy w Ghazie", "Czas musi stanac". Jego najglosniejszym dzielem jest "Nowy, wspanialy swiat". Byl równiez cenionym eseista.

John Wayne

John Wayne (1907-1979), amerykanski gwiazdor filmowy. Znany z ról granych w westernach, m.in. w "Dylizansie", "Rio Grande" i "Jesieni Cheyennów" oraz "Rio Bravo" i "El Dorado". Stawal równiez za kamera, rezyserujac filmy o wymowie nacjonalistycznej "Alamo" i "Zielone berety".