Kalendarium, 29 maja
  

29 maja


Kalendarium dnia 29 maja.


Upadek Konstantynopola

Konstantynopol to dawna kolonia grecka Byzantion. 29 maja 1453 r. zostalo zdobyta przez Turków, którzy przemianowali Konstantynopol na Stambul i uczynili z niego swoja stolice. Upadek Konstantynopola jest uwazany w historii jako poczatek epoki nowozytnej. Obecnie Stambul, polozony na granicy Azji i Europy, jest jednym z najbardziej atrakcyjnych turystycznie miejsc.

Bartolomeo Diaz

Bartolomeo Diaz (1450-1500), portugalski zeglarz, który w 1488 r. oplynal Przyladek Dobrej Nadziei, wytyczajac w ten sposób nowy szlak morski z Atlantyku do Azji. Wspóltowarzysz wyprawy Vasco da Gamy, a w 1500 r. doplynal do Madagaskaru.

Zakonczenie obrad Sejmu Wielkiego

29 maja 1792 r. zakonczyl obrady Sejm Czteroletni. W czasie czteroletniej kadencji uchwalono utworzenie stutysiecznej armii, zniesiono Rade Nieustajaca, zmuszono Rosje do wycofania wojsk i wreszcie 3 maja 1791 r. uchwalono konstytucje. W ostatnim roku obrad rozwijano i modyfikowano postanowienia owej konstytucji, lecz nie zdolano ukonczyc prac nad kodyfikacja prawa, reforma sadów oraz reforma ekonomiczna kraju. Sukces zostal zniweczony przez konfederacje targowicka i zbrojna interwencje wojsk rosyjskich.

Józefina de Beaunarhais

Józefina de Beaunarhais (1763-1814), zona Napoleona I. Mimo ze bylo to raczej udane malzenstwo, Napoleon rozwiódl sie z Józefina, poniewaz nie mogla dac mu potomstwa pozwalajacego zalozyc dynastie. Jednak Józefina byla jedyna prawdziwa miloscia Bonapartego.

Joachim Lelewel

Joachim Lelewel (1786-1861), historyk, numizmatyk, bibliograf i polityk. Byl profesorem historii na uniwersytecie w Wilnie i profesorem bibliografii w Warszawie. Byl poslem na sejm Królestwa Polskiego, nalezal do Rzadu Narodowego. Po klesce powstania zamieszkal w Paryzu, a nastepnie w Brukseli. Jako historyk zajmowal sie zarówno starozytnoscia, zasluzyl sie tez jako metodolog. Prowadzil studia nad naukami pomocniczymi historii: nad geografia historyczna, kartografia i numizmatyka.

John Fitzgerald Kennedy

John Fitzgerald Kennedy (1917-1963), w 1961 r. zostal wybrany na prezydenta Stanów Zjednoczonych z ramienia Partii Demokratycznej. Zajmowal sie reformami panstwa, prawami obywatelskimi i sprawa likwidacji dyskryminacji rasowej. Byl skutecznym przeciwnikiem Nikity Chruszczowa. Uznawal koniecznosc odprezenia i negocjacji w stosunkach z ZSRR w celu przerwania wyscigu zbrojen. Zginal w listopadzie 1963 r. w zamachu w Dallas, w niewyjasnionych do dzis okolicznosciach.

Zdobycie Mount Everest

 
 
Jako pierwsi wspieli sie na najwyzszy szczyt swiata Mount Everest 29 maja 1953 r. Nowozelandczyk sir Edmund Hillary i Szerpa z Nepalu Norkay Tenzing. Zdobywcy przebywali na szczycie tylko 15 minut i zostawili na nim trzy flagi: brytyjska, nepalska i ONZ-owska. Dzis zdobywanie najwyzszej góry swiata nie jest juz tak sensacyjnym osiagnieciem jak wówczas.

Powstal STS - Studencki Teatr Satyryków

Studencki Teatr Satyryków (STS) zostal zalozony w Warszawie 29 maja 1954 r. Znany byl z satyrycznej drapieznosci i odwagi w wyglaszaniu opinii, twórcy odegrali wazna role w polskiej kulturze. STS mial w swoim repertuarze skladanki satyryczne, rewie piosenek i krótkie formy dramatyczne. W 1969 r. upanstwowiony i przeksztalcony w zawodowy teatr, polaczony z warszawskim Teatrem Rozmaitosci.

Romy Schneider

Romy Schneider (1938-1982), austriacka aktorka filmowa. Jej najwazniejsze filmy to "Boccaccio 70", "Okruchy zycia", "Cezar i Rozalia" oraz "Smierc na zywo". Grala tez w filmach kostiumowych role cesarzowej Elzbiety "Sissi", zony Franciszka Józefa I. Zmarla nagle 29 maja 1982 r.