Kalendarium, 9 maja
  

9 maja


Kalendarium dnia 9 maja.


Kapitulacja Niemiec hitlerowskich

Z 8 na 9 maja 1945 r. feldmarszalek Keitel, admiral von Friedeburg i gen. Stumpf podpisali bezwarunkowa kapitulacje Niemiec. Dokument ten podpisali w obecnosci dowódcy sil radzieckich w Niemczech, marszalka Georgija Zukowa. Dlatego w panstwach bloku wschodniego dzien zwyciestwa czczono 9 maja.

Fryderyk Wilhelm

Fryderyk Wilhelm (1620-1688), zwany Wielkim Elektorem, elektor brandenburski i ksiaze pruski. Po zakonczeniu wojny w 1648 r. rozpoczal program reform w panstwie, dazac do usprawnienia administracji i budowy silnej armii. Dzieki umiejetnie prowadzonej polityce w czasie potopu szwedzkiego doprowadzil do zawarcia traktatów welawsko-bydgoskich, które uwolnily Branderburgie i Prusy od podleglosci lennej wobec Rzeczypospolitej.

Ogloszenie Dnia Matki w USA

Amerykanski prezydent Woodrow Wilson oglosil Dzien Matki oficjalnym swietem. W USA przypada ono w druga niedziele maja.

Friedrich Schiller

Friedrich Schiller (1759-1805), niemiecki poeta, dramatopisarz, estetyk i teoretyk teatru. Poczatkowo akcentowal w swej twórczosci bunt przeciw porzadkom feudalnym w sztukach "Zbójcy", "Intryga i milosc", "Don Karlos", pózniej zajal sie badaniem przeszlosci "Historia wojny trzydziestoletniej", a takze estetyka "Listy o estetycznym wychowaniu czlowieka i inne rozprawy". Tworzyl poezje liryczna oraz dramaty o tematyce historycznej. Tak powstaly sztuki "Obóz Wallensteina", "Maria Stuart", "Dziewica Orleanska", "Wilhelm Tell".

Henri Dunant

 
 
Henri Dunant (1828-1910), szwajcarski filantrop i pacyfista. Zalozyciel Miedzynarodowego Czerwonego Krzyza - organizacji, której zadaniem jest ochrona ofiar wojny. Henri Dunant jako pierwszy otrzymal wspólnie z F. Passym Pokojowa Nagrode Nobla w 1901 r. Dla upamietniania daty urodzin tego dzialacza 9 maja kazdego roku obchodzony jest Swiatowy Dzien Czerwonego Krzyza.

Karol Kniaziewicz

General Karol Kniaziewicz (1762-1842), dowódca i dzialacz niepodleglosciowy. Uczestniczyl w wojnie polsko-rosyjskiej i w powstaniu kosciuszkowskim. Dowodzil 1. Legia w Legionach Polskich we Wloszech. Nastepnie sluzyl w armii Ksiestwa Warszawskiego. W 1814 osiadl na stale we Francji. Byl wspóltwórca Biblioteki Polskiej w Paryzu.

Bulat Okudzawa

Bulat Okudzawa (1924-1997), gruziniski piesniarz i poeta. Popularnosc zdobyl dopiero wtedy, gdy swoje wiersze wzbogacil muzyka i wlasnymi wykonaniami z akompaniamentem gitary, tworzac w ten sposób refleksyjne ballady. Twórca piesni lirycznych i satyr oraz powiesci wojennych "Jeszcze pozyjesz", historycznych "Nieszczesny Awrosimow". Pisal tez utwory dla dzieci i mlodziezy.

Canberra stolica Australii

Od maja 1927 r. funkcje stolicy Australii pelni zbudowana w latach 1913-1927 Canberra, choc mianem stolicy przyjelo sie nazywac Sydney. Potrzeby zarzadzania krajem sprawily jednak, ze funkcje te pelni Canberra. Sydney zachowalo za to status stolicy Nowej Poludniowej Walii.

Maria Dabrowska

Maria Dabrowska (1889-1965), wybitna pisarka polska. Zaslynela realistyczna, a przy tym poglebiona psychologicznie powiescia "Noce i dnie". Byla równiez autorka licznych opowiadan "Ludzie stamtad" oraz niedokonczonej powiesci "Przygody czlowieka myslacego". Zajmowala sie tez twórczoscia o tematyce historycznej i licznymi przekladami przelozyla opowiadania Antoniego Czechowa i "Dziennik" Samuela Pepysa. Wazne miejsce w jej twórczosci zajmuja pieciotomowe "Dzienniki".

Katastrofa lotnicza

W Lesie Kabackim pod Warszawa rozbil sie lecacy do Nowego Jorku samolot Il-62 M "Kosciuszko". Zginely 183 osoby.