Kalendarium, 4 lipca
  

4 lipca


Kalendarium dnia 4 lipca.


Maria Sklodowska-Curie

 
 
Maria Sklodowska-Curie (1867-1934), chemik i badaczka promieniotwórczosci najwybitniejsza uczona w dziejach nauki polskiej. W swej pracy doswiadczalnej zajmowala sie zjawiskiem promieniotwórczosci wspólnie ze swoim mezem Piotrem Curie. Oboje odkryli nowe pierwiastki, polon i rad, za co otrzymali Nagrode Nobla w dziedzinie fizyki. W 1911 roku Sklodowska-Curie ponownie zostala wyrózniona Nagroda Nobla, tym razem w dziedzinie chemii.

Ogloszenie Deklaracji niepodleglosci Stanów Zjednoczonych

4 lipca 1776 roku Kongres Kontynentalny Stanów Zjednoczonych uchwalil Deklaracje niepodleglosci, która ustanawiala niepodleglosc kolonii angielskich w Ameryce Pólnocnej. Deklaracja zawierala moralne i prawne uzasadnienie wojny o niepodleglosc Stanów Zjednoczonych i upowazniala lud do obalenia wladzy nieprzestrzegajacej przyrodzonych czlowiekowi praw do zycia i wolnosci. Obecnie dzien 4 lipca jest swietem narodowym Stanów Zjednoczonych.

Thomas Jefferson

Thomas Jefferson (1743-1826), uczony, prezydent USA. Byl wiceprezydentem z ramienia Partii Demokratyczno-Republikanskiej, a w latach 1801-1809 objal urzad prezydenta USA. Po 1809 roku wycofal sie z zycia politycznego. Przewodniczyl Amerykanskiemu Towarzystwu Filozoficznemu, byl tez rektorem uniwersytetu stanu Wirginia.

Hans Christian Andersen

Hans Christian Andersen (1805-1875), pisarz dunski. Pisal humoreski, wiersze i powiesci, ale swiatowa slawe przyniósl mu dopiero zbiór basni dla dzieci. Utwory Andersena, takie jak "Brzydkie kaczatko", "Calineczka", "Dziewczynka z zapalkami" czy "Królowa sniegu", to jedne z najpopularniejszych basni na swiecie.

Louis Armstrong

Louis Armstrong (1900-1971), amerykanski trebacz i wokalista jazzowy. Poczatkowo gral bluesa i jazz klasyczny, a pózniej takze swing. Zalozyciel zespolów takich jak: Hot Five, Hot Seven czy All Stars. Napisal wiele przebojów, byl tez wykonawca najslynniejszych interpretacji piosenek takich jak "What a Wonderful World" czy "Summertime". Wystepowal równiez w komediach muzycznych, rewiach i filmach "Hello Dolly", napisal tez wspomnienia "Moje zycie w Nowym Orleanie".

Hitlerowcy dokonali zabójstwa profesorów lwowskich

4 lipca 1941 r. we Lwowie zolnierze niemieckiego batalionu specjalnego w ramach akcji eksterminowania polskich elit intelektualnych rozstrzelali we Lwowie grupe polskich profesorów. Zgineli wtedy matematyk i polityk prof. Kazimierz Bartel, a takze wybitny jezykoznawca, pisarz Tadeusz Boy-Zelenski.

W katastrofie w Gibraltarze zginal gen. Wladyslaw Sikorski

General Wladyslaw Sikorski (1881-1943), z wyksztalcenia inzynier. Byl premierem i ministrem spraw wewnetrznych. W czasie II wojny swiatowej Sikorski byl premierem rzadu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodzstwie i zarazem naczelnym wodzem. Zginal 4 lipca 1943 r. w katastrofie lotniczej w Gibraltarze. Okolicznosci tego wypadku do dzis nie zostaly wyjasnione.

Bitwa pancerna pod Kurskiem

W dniach od 4 lipca do 5 sierpnia 1943 r. odbyla sie bitwa pancerna pod Kurskiem w Rosji. Niemcy zamierzali wyrównac linie frontu w okolicach tego miasta. Po stronie radzieckiej uczestniczylo w walce 80 dywizji piechoty, 13 korpusów pancernych i zmotoryzowanych oraz 10 brygad pancernych, a po niemieckiej 65 dywizji, w tym 17 pancernych i 3 zmotoryzowane. W rezultacie bitwa pod Kurskiem stala sie ostatnia, nieudana próba przejecia inicjatywy strategicznej przez Niemców na froncie wschodnim.

Pogrom Zydów w Kielcach

4 lipca 1946 roku w Kielcach doszlo do pogromu miejscowej ludnosci zydowskiej. Zginelo okolo 40 osób tej narodowosci, a okolicznosci tego wydarzenia do dzis nie zostaly wyjasnione.

Antoni Slonimski

Antoni Slonimski (1895-1976), felietonista i poeta. W latach 1924-39 wspólpracowal z "Wiadomosciami Literackimi", gdzie publikowal recenzje teatralne "Gwalt na Melpomenie" i felietony "Kronika tygodniowa". Przebywal na emigracji w Paryzu i w Londynie. Byl kierownikiem sekcji literatury UNESCO. Powrócil do kraju zostal prezesem ZLP. Zachowal polityczna niezaleznosc, wystepowal tez w obronie swobód twórczych i politycznych, w Liscie 34 i w protescie przeciwko zmianom w konstytucji PRL. W liryce ewoluowal od poetyki parnasistowskiej "Sonety" i ekspresjonistycznej "Czarna wiosna" ku poezji refleksyjnej i nastrojowe "Godzina poezji", nie wahal sie tez poruszac tematów aktualnych "Okno bez krat". W publicystyce, zwlaszcza w felietonach "Zalatwione odmownie", mistrzowsko poslugiwal sie humorem, parodia i pure nonsensem. Pisal ponadto alegoryczne dramaty spoleczne "Wieza Babel" i komedie satyryczne "Murzyn warszawski", byl tez autorem powiesci fantastycznej "Torpeda czasu".

Gustaw Herling-Grudzinski

Gustaw Herling-Grudzinski (1919-2000), pisarz, krytyk literacki i publicysta. Przebywal w stalinowskich wiezieniach i lagrach. Uczestniczyl w bitwie pod Monte Cassino. Po wojnie zostal kierownikiem literackim pisma "Orzel Bialy", potem a takze miesiecznika "Kultura" i Rozglosni Polskiej Radia Wolna Europa. Zaslynal równiez jako wybitny polski pisarz. Szczególne miejsce w jego twórczosci zajmuje wstrzasajacy reportaz z pobytu w radzieckim lagrze "Inny swiat", a takze doskonaly "Dziennik pisany noca".