Kalendarium, 14 sierpnia
  

14 sierpnia


Kalendarium dnia 14 sierpnia.


Czeslaw Milosz

 
 
Czeslaw Milosz (1911-2004), poeta, prozaik i tlumacz. Debiutowal przed wojna "Poematem o czasie zastyglym", nastepnie wydal tomik "Trzy zimy. Pracowal poczatkowo w sluzbie dyplomatycznej, a od 1951 roku pozostal na stale za granica, glównie we Francji i w Stanach Zjednoczonych, gdzie byl profesorem Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. Wydal kilka slynnych poematów i zbiorów poezji m.in. "Traktat moralny", "Traktat poetycki", "Gdzie wschodzi slonce i kedy zapada" oraz "Miasto bez imienia", a takze powiesc "Dolina Issy". Napisal glosne ksiazki eseistyczno-publicystyczne, takie jak "Rodzinna Europa" czy "Ziemia Ulro". Laureat literackiej Nagrody Nobla w 1980 roku.

Boleslaw Chrobry zajal Kijów

Boleslaw I Chrobry (967-1025), syn Mieszka i czeskiej ksiezniczki Dobrawy. Po smierci ojca wypedzil z kraju macoche Ode wraz z jej synami. Prowadzil szeroko zakrojona polityke, obejmujaca interwencje zbrojne na Rusi i w Czechach. W dniu 14 sierpnia 1018 roku mial wedlug legendy uderzyc swym mieczem Szczerbcem w brame Kijowa. Jako wladca zjednoczonych ziem nie wszedzie byl w stanie utrzymac swoje panowanie. Byl jednak twórca potegi panstwa polskiego.

Unia polsko-litewska w Krewie

14 sierpnia 1385 roku w Krewie zawarto unie polsko-litewska, która zmieniala ustrój obydwu panstw. Ksiaze litewski Jagiello przyrzekal "ziemie swoje Litwy i Rusi do Korony Królestwa na trwale przylaczyc", a takze przyjac chrzescijanstwo i zwrócic Polsce wszystkich jenców, którzy dostali sie do niewoli w dotychczasowych wojnach. Pól roku pózniej w Lublinie okrzyknieto Jagielle królem Polski. Nowy wladca poslubil Jadwige Andegawenska i zostal uroczyscie koronowany. Sojusz ten byl koniecznoscia zjednoczenia sie z Polska w walce przeciw Krzyzakom.

Artur Oppman

Artur Oppman (1867-1931), poeta i publicysta. Posiadal stopien pulkownika, walczyl w wojnie polsko-bolszewickiej. Milosnik Warszawy i jej tradycji, czemu poswiecil liczne zbiory wierszy m.in. "Ze Starego Miasta", "Piesn o Rynku i zaulkach" oraz "Legendy warszawskie". Interesowal sie tez polskimi tradycjami walk zbrojnych o niepodleglosc, "Epopeja napoleonska" i "Piesni slawie". Opublikowal swoje wspomnienia pt. "Moja Warszawa".

Beata Tyszkiewicz

14 sierpnia 1938 roku urodzila sie Beata Tyszkiewicz, aktorka teatralna i filmowa. Debiutowala w ekranizacji "Zemsty" a nastepnie zaslynela rolami dam z wysokich sfer, w filmach kostiumowych, takich jak "Popioly", "Marysia i Napoleon" przede wszystkim zas "Lalka". Gra tez w filmach zagranicznych, a takze w serialach telewizyjnych, wystapila w "Wielkiej milosci Balzaka", "Polskich drogach" i "Najdluzszej wojnie nowoczesnej Europy".

sw. Maksymilian - o. Rajmund Kolbe

Maksymilian Rajmund Kolbe (1894-1941), franciszkanin, zalozyciel osrodka drukarsko-wydawniczego w Niepokalanowie, a takze redaktor "Rycerza Niepokalanej" i "Malego Dziennika". W 1941 roku zostal aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oswiecimiu, gdzie zginal 14 sierpnia 1941 roku w bunkrze glodowym, oddajac zycie za innego wyznaczonego na smierc wspólwieznia. W 1982 roku zostal kanonizowany, czyli ogloszony swietym.

Powstanie Pakistanu

W sierpniu 1947 roku pod grozba wybuchu wojny domowej indyjski Kongres Narodowy wyrazil zgode na podzial Indii i utworzenie odrebnego panstwa islamskiego, które nazwano Pakistanem, czyli "krajem czystych". Miedzy Indiami a Pakistanem do dzis nie zostaly jednak uregulowane liczne kwestie sporne, które od lat wywoluja kolejne konflikty zbrojne, glównie o przygraniczny Kaszmir.

Bertolt Brecht

Bertolt Brecht (1898-1956), dramaturg, producent teatralny i poeta niemiecki. Wspólpracowal z kompozytorem Kurtem Weillem, który napisal muzyke do "Opery za trzy grosze". Wspólnie z Helena Weigel zalozyl zespól teatralny Berliner Ensemble, z którym wystawil wiele swoich sztuk m.in. "Strach i nedze III Rzeszy", "Matke Courage i jej dzieci", "Kariere Artura Ui" oraz "Kaukaskie kredowe kolo". Publikowal równiez utwory proza m.in. "Powiesc za 3 grosze" i "Opowiadania z kalendarza".

Magic Johnson

14 sierpnia 1959 roku urodzil sie Earvin "Magic" Johnson, koszykarz amerykanski. 5-krotnie zdobyl tytul mistrza NBA z klubem Los Angeles Lakers, byl takze trzykrotnie wybierany najwartosciowszym zawodnikiem sezonu (MVP). Jego kariera zawodowa zakonczyla sie po tym, jak wykryto u niego wirusa HIV. Gracz wystepuje odtad w meczach pokazowych druzyny Magic Johnson All-Stars, dziala tez w organizacjach do walki z AIDS.

Enzo Ferrari

Enzo Ferrari (1898-1988), kierowca wyscigowy w zespole Alfa Romeo i równoczesnie konstruktor samochodowy. Zalozyciel wloskiej firmy Ferrari. Firma produkowala samochody sportowe i wyscigowe wysokiej klasy. W bardzo krótkim czasie Ferrari stalo sie faworytem w zawodach samochodowych wszelkich klas, zdobywajac do 1980 roku osiem tytulów mistrza swiata formuly GP.