Kalendarium, 17 wrzesnia
  

17 wrzesnia


Kalendarium dnia 17 wrzesnia.


Wkroczenie Armii Czerwonej do Polski

17 wrzesnia 1939 roku wojska Armii Czerwonej przekroczyly granice Polski i zajely tereny do linii rzek Narwi, Wisly i Sanu. Rosjanie zrealizowali w ten sposób postanowienia zawartego z Niemcami paktu Ribbentrop-Molotow. Dolaczony do paktu tajny protokól dawal ZSRR wolna reke w Besarabii, Estonii, Finlandii, Lotwie i wschodniej Polsce, a III Rzeszy na Litwie i pozostalym terytorium Polski. Wkroczenie Armii Czerwonej przekreslilo wszelkie szanse obrony - oddzialy polskie zaczely przedzierac sie w kierunku Rumunii i Wegier. Korpus Ochrony Pogranicza otrzymal rozkaz unikania w miare mozliwosci walki z Armia Czerwona. Na terenach zajmowanych przez ZSRR nastepowalo rozbrajanie polskich oddzialów oraz masowe aresztowania zolnierzy, policjantów i ludnosci cywilnej. Wiekszosc oficerów zostala pózniej wymordowana przez NKWD w Katyniu, Charkowie i Miednoje. Po zakonczeniu dzialan wojennych 28 wrzesnia zostal podpisany w Moskwie traktat o przyjazni i granicy miedzy Niemcami a ZSRR, sankcjonujacy tzw. czwarty rozbiór Polski.

Awicenna

Awicenna (980-1037), arabski filozof lekarz i przyrodnik. Byl autorem kilkuset prac z wielu dziedzin ówczesnej nauki. Stworzyl system filozoficzny, inspirowany neoplatonizmem i dzielami Arystotelesa. Swoje poglady przedstawil w zbiorach zawierajacych wyklad logiki, fizyki, matematyki i metafizyki w "Ksiedze uzdrowienia", "Ksiedze wybawienia", "Ksiedze wyjasnien i uwag" i "Ksiedze wiedzy". Jego "Canon medicinae" byl podstawa teorii i praktyki lekarskiej przez wiele nastepnych stuleci.

Waclaw II Czeski

Waclaw II Czeski (1271-1305), król Polski. Podporzadkowywal sobie ksiestwa polskie, walczac o tron krakowski z Wladyslawem Lokietkiem. W 1300 roku opanowal Wielkopolske i Pomorze Gdanskie, po czym koronowal sie w Gnieznie na króla Polski. Zreorganizowal administracje, wprowadzajac rzady starostów, zas w Czechach rozwinal górnictwo i zreformowal system pieniezny, wprowadzajac grosze czeskie.

Przywilej koszycki

We wrzesniu 1374 roku Król Ludwik Wegierski w Koszycach wydal akt prawny zwany przywilejem koszyckim, który zwalnial szlachte od poradlnego, z wyjatkiem 2 groszy rocznie z lanu chlopskiego. Uchwalenie podatków zostalo uzaleznione od kazdorazowej zgody calego stanu szlacheckiego. Król zobowiazal sie takze do obsadzania urzedu starostów Polakami oraz do wykupu rycerzy, którzy dostali sie do niewoli w czasie wyprawy zagranicznej.

Irena Kwiatkowska

 
 
Irena Kwiatkowska (1912-2011), polska aktorka. Obdarzona talentem komicznym i poczuciem humoru, czesto wystepowala na scenach kabaretów, a takze w inscenizacjach wielu komedii. Wspólpracowala równiez z radiem i Teatrem Telewizji, zagrala wiele charakterystycznych ról w polskich filmach i serialach, w "Wojnie domowej", "Czterdziestolatku", "Zmiennikach" i "Rozmowach kontrolowanych". W 1994 roku aktorka przeszla na emeryture.

Nat "King" Cole

Nat "King" Cole (1917-1965) amerykanski ciemnoskóry piosenkarz. Najwieksza slawe zyskal jako wykonawca przebojów, które spiewal charakterystycznym, cieplym, nastrojowym glosem "Mona Lisa", "Too Young", "Ramblin's Rose". W 1937 roku zalozyl King Cole Trio, mial tez wlasny program radiowy i telewizyjny. Wystepowal tez ze swoja córka Nathalie Cole.

Pierwszy pokaz wolnoobrotowej plyty gramofonowej

17 wrzesnia 1931 roku w Nowym Jorku po raz pierwszy zaprezentowano plyte o predkosci obrotu 33 1/3. Tzw. longplaye przetrwaly do epoki plyty kompaktowej, która upowszechnila sie w latach osiemdziesiatych.

Bitwa pod Arnhem

17 wrzesnia 1944 roku rozpoczela sie wielka operacja "Market-Garden". Byla to najwieksza operacja wojsk spadochronowych w II wojnie swiatowej, w której decydujace znaczenie mialy walki o most w rejonie Arnhem. Zlekcewazenie i niedostateczne rozpoznanie przeciwnika, a takze zla synchronizacja dzialan wojsk ladowych ze spadochroniarzami spowodowaly kleske sprzymierzonych.

Pierwsza w Polsce operacja kardiochirurgiczna

17 wrzesnia 1951 roku w szpitalu w Krakowie przeprowadzono pierwsza w Polsce operacje kardiochirurgiczna. Zabieg przeprowadzony przez prof. Józefa Gasinskiego polegal na usunieciu czesci worka osierdziowego u chorego na gruzlice. Gruzlica doprowadzila do zaciskajacego zapalenia osierdzia, w wyniku którego serce nie moglo sie rozkurczac. Usuniecie u pacjenta czesci worka osierdziowego sprawilo, ze serce odzyskalo przestrzen potrzebna do prawidlowego rozkurczu.

Powstanie NSZZ "Solidarnosc"

17 wrzesnia 1980 roku podjeto uchwale o utworzeniu Niezaleznego Samorzadnego Zwiazku Zawodowego "Solidarnosc". Organizacja ta zmienila sie niebawem w potezny ruch spoleczno-polityczny. Przewodniczacym "Solidarnosci" byl Lech Walesa, a jej czolowymi dzialaczami byli Zbigniew Bujak, Wladyslaw Frasyniuk, Bronislaw Geremek, Marian Jurczyk, Adam Michnik, Karol Modzelewski i Janusz Onyszkiewicz. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce w 1981 roku "Solidarnosc" zostala zdelegalizowana, a jej niektórzy dzialacze internowani. W kwietniu 1989 roku NSZZ "Solidarnosc" ponownie zalegalizowano. Zwiazek przeksztalcil sie stopniowo w partie polityczna.