Kalendarium, 26 wrzesnia
  

26 wrzesnia


Kalendarium dnia 26 wrzesnia.


Thomas Stearns Eliot

Thomas Stearns Eliot (1888-1965), angielski poeta. Studia kontynuowal na Sorbonie w Paryzu i w Oxfordzie, nastepnie pracowal jako nauczyciel, potem urzednik bankowy, wreszcie zostal redaktorem jednego z wydawnictw londynskich. Poczatkowo pisal pod wplywem francuskich symbolistów. Zaslynal wielkim poematem "Ziemia jalowa", w którym przedstawil kryzys kultury europejskiej okresu miedzywojennego. Krytycyzm wobec pustki myslowej i upadku wartosci na Zachodzie jest obecny w jego dzielach, "Wydrazeni ludzie", "Piesni dla Symeona" czy "Popielec". Napisal slynny poemat refleksyjny "Cztery kwartety", byl tez autorem dramatów poetyckich "Mord w katedrze" i "Zjazd rodzinny". Uhonorowany literacka Nagroda Nobla.

Francis Drake

Sir Francis Drake (ur. ok. 1540-1596), angielski zeglarz. W 1577 roku otrzymal od królowej Elzbiety I polecenie oplyniecia Ameryki. 13 grudnia 1577 roku wyplynal z Plymouth na czele 5 niewielkich statków z zaloga liczaca 166 ludzi. W lipcu statki przebyly ciesnine Magellana i wyplynely na Ocean Spokojny. Z wyprawy pozostaly wówczas jedynie dwa okrety, przy czym jeden z nich zawrócil wkrótce do Anglii. Statek Drake'a, uwazany wówczas za zaginiony, zeglowal na pólnoc wzdluz wybrzezy Ameryki. Po oplynieciu kuli ziemskiej jego statek z 56 ludzmi na pokladzie zakotwiczyl 26 wrzesnia 1580 roku w porcie Plymouth, a on w uznaniu zaslug otrzymal od królowej tytul szlachecki.

Podpisanie Swietego Przymierza

26 wrzesnia 1815 roku Rosja, Austria i Prusy podpisaly sojusz zwany Swietym Przymierzem. Swiete Przymierze mialo jednoczyc monarchów europejskich w walce z ruchami liberalnymi, rewolucyjnymi i wolnosciowymi, a takze we wspieraniu i szerzeniu zasad wiary chrzescijanskiej. Dokument podpisali car Aleksander I, imperator Austrii Franciszek I i król pruski Fryderyk Wilhelm III, konsolidujac sie wobec polskiego ruchu niepodleglosciowego. Jako dokument polityczny traktat nie mial wiekszego znaczenia, stal sie jednak waznym symbolem tendencji w polityce miedzynarodowej i wewnetrznej panstw europejskich.

Iwan Pawlow

Iwan Pawlow (1849-1936), fizjolog rosyjski. Byl profesorem Wojskowej Akademii Medycznej w Petersburgu. Badal fizjologie procesów trawiennych, a nastepnie w wyniku ich obserwacji zajal sie fizjologia wyzszych czynnosci nerwowych. Wprowadzil pojecia odruchów warunkowych i bezwarunkowych, analizowal procesy rzadzace uczeniem sie i zdobywaniem doswiadczen. Przy pomocy zabiegów chirurgicznych badal topografie mózgu zwierzat, zapoczatkowal psychiatrie eksperymentalna stosowana w leczeniu nerwic. Byl autorem licznych publikacji m.in. "Wykladów o czynnosci mózgu". Otrzymal Nagrode Nobla w dziedzinie medycyny w 1904 roku.

Martin Heidegger

Martin Heidegger (1889-1976), filozof niemiecki. Wybitny przedstawiciel egzystencjalizmu, jednej z najpopularniejszych doktryn filozoficznych XX wieku. Reprezentowal mysl zwiazana z analizowaniem "bytu" czlowieka i jego "bycia" w otaczajacym go swiecie ludzi i rzeczy, w czasie i przestrzeni. Podejmowal tematy egzystencjalne z punktu widzenia teorii bytu, czyli ontologii. Jego najslynniejsze dziela to "Bycie i czas", "Kant a problem metafizyki" i "Budowac, mieszkac, myslec".

George Gershwin

 
 
George Gershwin (1898-1937), kompozytor amerykanski. Wspólnie z bratem Ira napisal kilka musicali, "Crazy Girl", "Porgy And Bess", a takze wiele piosenek. Zawsze mial ambicje symfoniczne i w 1924 roku w Nowym Jorku zaprezentowal "Blekitna rapsodie". Utwór szybko stal sie jednym z najbardziej znanych dziel muzycznych skomponowanych w Ameryce. Jego oryginalnosc i wyjatkowosc polegala na umiejetnym laczeniu muzyki rozrywkowej, jazzu, bluesa i gospel, z tradycyjna muzyka symfoniczna.

Béla Bartók

Béla Bartók (1881-1945), kompozytor wegierski. Zaslynal poematem symfonicznym "Kossuth". Byl profesorem konserwatorium w Budapeszcie, wyemigrowal do Stanów Zjednoczonych, gdzie zostal wykladowca na Uniwersytecie Columbia. W swoich kompozycjach czesto wykorzystywal folklor wegierski. Skomponowal opere "Zamek Sinobrodego", balety "Drewniany ksiaze" i "Cudowny Mandaryn", napisal tez wiele utworów fortepianowych, koncertów i utworów kameralnych. W swej dzialalnosci etnograficznej zebral ponad 16 tysiecy autentycznych melodii wegierskich, arabskich, rumunskich, tureckich i slowackich.

Alberto Moravia

Alberto Moravia (1907-1990), pisarz wloski. Pisal glównie powiesci psychologiczne i obyczajowe, wypowiadajac sie przeciw przemocy, hipokryzji i skostnieniu wiezi miedzyludzkich. Debiutowal powiescia "Obojetni", w której przedstawial moralny rozklad mieszczanstwa na przykladzie losów matki dwojga dzieci. Duzy rozglos zdobyla jego powiesc "Konformista", opowiadajaca o postawach ludzkich wobec rezimu Mussoliniego. Inne znane powiesci to "Pogarda", a takze "Matka i córka". Wydal równiez zbiory opowiadan "Opowiadania rzymskie" i "Raj".