Kalendarium, 30 wrzesnia
  

30 wrzesnia


Kalendarium dnia 30 wrzesnia.


Wyroki w procesie norymberskim

30 wrzesnia i 1 pazdziernika 1946 roku Miedzynarodowy Trybunal Wojskowy w Norymberdze oglosil wyroki w sprawie hitlerowskich zbrodniarzy wojennych. W swietle porozumienia londynskiego surowym karom mialy podlegac zbrodnie przeciw pokojowi, zbrodnie wojenne oraz zbrodnie przeciw ludzkosci. W czasie procesu obroncy utrzymywali, ze skoro prawo nie dziala wstecz, to oskarzeni powinni zostac uniewinnieni. Trybunal odrzucil te argumentacje, nie zgodzil sie tez z obrona, ze oskarzeni dzialali wylacznie na rozkaz swoich przelozonych. W procesie norymberskim skazano na smierc 12 osób, a w przypadku 3 oskarzonych wydano wyroki dozywotniego wiezienia.

Stanislaw Konarski

Stanislaw Konarski (1700-1973), ksiadz, pisarz i pedagog. Nalezal do zakonu pijarów. W 1730 roku podjal prace nad publikacja calosci praw polskich pod tytulem "Volumina legum". Goscil na slynnych obiadach czwartkowy u króla Stanislawa Poniatowskiego. Otworzyl w Warszawie szkole dla mlodziezy szlacheckiej zwana Collegium Nobilium. Zajmowal sie przekladami dziel ówczesnej nauki i mysli filozoficznej. Jego najwybitniejsza publikacja jest obszerny traktat polityczny poswiecony reformie panstwa "O skutecznym rad sposobie". Król wyróznil go medalem z napisem "Sapere auso" (Temu, który odwazyl sie byc madry).

Józef Chlopicki

Józef Chlopicki (1771-1854), general. Dowodzil w Hiszpanii Legia Nadwislanska. W armii Królestwa Polskiego byl generalem dywizji, lecz wystapil z wojska wskutek zatargu z wielkim ksieciem Konstantym, co przynioslo mu dodatkowa popularnosc. Podczas slynnej nocy listopadowej odmówil dolaczenia do polskich powstanców, ostatecznie jednak przyjal funkcje wodza naczelnego, a dwa dni pózniej oglosil sie dyktatorem. Objal dowództwo podczas bitwy pod Grochowem, gdzie zostal ciezko ranny. Wyjechal do Krakowa, gdzie osiadl na stale.

Truman Capote

 
 
Truman Capote (1924-1984), pisarz amerykanski. Poczatkowo pracowal jako goniec w redakcji pisma "The New Yorker". Debiutowal zbiorem opowiadan "Zatrzasnij ostatnie drzwi". Wkrótce wydal powiesci "Inne glosy, inne sciany" i "Harfa traw", w których przedstawil sylwetki ludzi uciekajacych przez brutalnymi realiami zycia w swiat wyobrazni. Z czasem sklanial sie ku realizmowi, jak w slynnym utworze "Sniadanie u Tiffany'ego". Kolejna powiesc "Z zimna krwia" bliska jest juz tzw. literaturze faktu, przedstawiajac w niej wstrzasajace studium zbrodni popelnionej przez dwóch recydywistów na rodzinie farmerskiej.

Pierwszy próbny lot samolotu z silnikiem rakietowym

30 wrzesnia 1929 roku niemiecki producent samochodów Fritz von Opel przeprowadzil test pierwszego statku powietrznego z napedem rakietowym. W ciagu 75 sek. maszyna pokonala 3 km. Wykorzystano w tym celu szybowiec z silnikiem napedzanym prochem artyleryjskim.

Podpisanie ukladu monachijskiego

Aby uniknac wojny, brytyjski premier Arthur Neville Chamberlain zaproponowal natychmiastowe spotkanie przedstawicieli III Rzeszy, Wloch, Wielkiej Brytani i Francji. W dniach 29-30 wrzesnia odbyla sie w Monachium konferencja. 30 wrzesnia 1938 roku sygnatariusze podpisali uklad monachijski. Zgodzili sie na dokonanie przez Niemcy aneksji Sudetów. Decyzje podjeto bez udzialu samej Czechoslowacji, która postawiono przed faktem dokonanym. Nastepne miesiace pokazaly porazke strategii Chamberlaina, polegajacej na dazeniu do utrzymania pokoju za wszelka cene, poprzez ciagle ustepstwa wobec agresywnej polityki Hitlera.

James Dean

James Dean (1931-1955), amerykanski aktor filmowy. Poczatkowo gral w reklamach i drobnych epizodach. Wielka popularnosc przyniosla mu rola mlodzienca zbuntowanego przeciw rodzinie i swiatu w filmie "Na wschód od Edenu". Zagral pózniej jeszcze dwie role zbuntowanych bohaterów w "Buntowniku bez powodu" i w dramacie obyczajowym "Olbrzym", stal sie przez to idolem mlodziezy. Zginal tragicznie w wypadku samochodowym 30 wrzesnia 1955 roku.

Koniec sluzby zaglowca Dar Pomorza

30 wrzesnia 1981 roku zaglowiec szkolny Wyzszej Szkoly Morskiej Dar Pomorza po 50 latach sluzby na stale zacumowal przy Nabrzezu Kosciuszkowskim w Gdyni jako statek-muzeum. W ciagu pólwiecza pokonal 516 tys. mil morskich, zawinal do 382 portów swiata i uczestniczyl w 105 rejsach.