Kalendarium, 9 wrzesnia
  

9 wrzesnia


Kalendarium dnia 9 wrzesnia.


Lew Tolstoj

Lew Tolstoj (1828-1910), pisarz rosyjski, studiowal na Uniwersytecie Kazanskim. W swoim majatku w Jasnej Polanie rozpoczal dzialalnosc pedagogiczna jako zalozyciel szkoly dla ludu i autor elementarzy. Debiutowal trylogia autobiograficzna "Dziecinstwo", "Lata chlopiece" oraz "Mlodosc". Zdobyl popularnosc dzieki "Opowiadaniom sewastopolskim" w których opisal swoje doswiadczenia wojenne. Tematyke te podjal równiez w wielkiej trzytomowej powiesci "Wojna i pokój". Kolejne slynne dziela to powiesc "Anna Karenina" i utwór "Zmartwychwstanie". Zaangazowal sie wkrótce w krytyke ustroju w Rosji, w dramatach "Ciemna potega", "Zywy trup" i "Plody edukacji", a takze w opowiadaniach "Smierc Iwana Iljicza", "Sonata Kreutzerowska" oraz "Hadzi Murat. Zmarl uciekajac przed represjami ze swojej posiadlosci.

Wilhelm Zdobywca

Wilhelm I Zdobywca (1028-1087), ksiaze Normandii i król Anglii. Dokonal najazdu na Anglie i pokonal Harolda II w bitwie pod Hastings, po czym koronowal sie na króla. Podporzadkowal panstwu wszystkich feudalów i umocnil wladze królewska, przeprowadzil reformy w Kosciele angielskim i dokonal rozdzialu sadownictwa duchownego i swieckiego. Nakazal sporzadzenie w calym panstwie dokladnego spisu katastralnego, "Domesday Book" - dzis cenne zródlo dotyczace dziejów ówczesnej gospodarki i ludnosci. Zmarl w wyniku upadku z konia.

kardynal Richelieu

Richelieu (1585-1642), kardynal i francuski maz stanu. Byl sekretarzem stanu do spraw zagranicznych i wojny, pierwszym ministrem odpowiedzialnym za polityke wewnetrzna i zagraniczna kraju. Dazyl do wzmocnienia wladzy królewskiej, wprowadzil nowy system podatkowy, ustanowil nowy podzial administracyjny królestwa. W polityce zagranicznej dazyl do oslabienia Habsburgów, przez co uwiklal Francje w wojne trzydziestoletnia. Przylaczyl do Francji Alzacje i Lotaryngie, zbudowal tez potezna flote atlantycka. Byl tez mecenasem artystów i uczonych, zalozyl Akademie Francuska. Posmiertnie wydano jego pisma "Testamet polityczny".

Henri de Toulouse-Lautrec

Henri de Toulouse-Lautrec (1864-1901), francuski malarz i grafik, od dziecka kaleka. Na swych obrazach, rysunkach i litografiach zaczal ukazywac chwytane na goraco zycie i typy paryskie, sceny z kabaretów, teatru, cyrku, kawiarni, wyscigów, sadów i szpitali. Byl równiez twórca portretów i znakomitych plakatów, dekoracji sciennych oraz ilustracji ksiazkowych. Jego prace, szczególnie litografie, wywarly duzy wplyw na rozwój nowoczesnego plakatu, a takze na modernistyczne malarstwo i grafike.

Bitwa nad Bzura

9 wrzesnia na tylach armii niemieckiej, w rejonie Leczycy, Kutna, Lowicza i Sochaczewa, gen. Tadeusz Kutrzeba na czele armii "Poznan" i "Pomorze" uderzyl na wojska niemieckie nacierajace na Warszawe. Chodzilo o odciazenie stolicy i umozliwienie wycofania z niej jak najwiekszej liczby polskich jednostek. 13 wrzesnia Polacy przerwali natarcie i wycofali sie na pólnocny brzeg Bzury i zaczeli przedzierac sie w strone stolicy. Kolejne walki rozegraly sie w Puszczy Kampinoskiej, gdzie nastapilo rozbicie i rozproszenie obydwu polskich armii.

Michael Keaton

9 wrzesnia 1951 roku urodzil sie Michael Keaton, aktor amerykanski. Zadebiutowal na duzym ekranie rola w komedii "Nocna zmiana". Przelomowa okazala sie dla niego wspólpraca z rezyserem Timem Burtonem, który obsadzil go w filmie "Sok z zuka", a nastepnie w kasowym "Batmanie" i "Powrocie Batmana". Wystapil równiez w komediach i filmach obyczajowych, takich jak "Gra o zycie", "The Paper", "Milosne wybory" czy "Mezowie i zona".

Hugh Grant

9 wrzesnia 1960 roku urodzil sie Hugh Grant, aktor brytyjski. Debiutowal w filmie "Priviledged". Pracowal w telewizji, zajmowal sie równiez ukladaniem hasel reklamowych. Kolejna jego role zagral w kostiumowym filmie "Maurice", w "Gorzkich godach" i w "Okruchach dnia". Slawe przyniosla mu nagrodzona Zlotym Globem rola w slynnej komedii romantycznej "Cztery wesela i pogrzeb". Od tej pory kontynuuje swoja kariere w Hollywood. Wystapil odtad w kilku popularnych komediach romantycznych, takich jak "Rozwazna i romantyczna", "Notting Hill", czy "Mickey Niebieskie Oko", a takze w thrillerze "Krytyczna terapia".

Mao Tse-tung

Mao Tse-tung (1893-1976), chinski dyktator komunistyczny. Uczestniczyl w rewolucji, która obalila cesarstwo, bral udzial w zjezdzie zalozycielskim Komunistycznej Partii Chin, wspólpracowal z prawicowym Kuomintangiem. W latach 1946-1949 proklamowal powstanie Chinskiej Republiki Ludowej, na której czele stanal jako przewodniczacy. Sprawowal rzady dyktatorskie, kierujac sie metodami stalinowskimi, a po smierci Stalina rozpoczal rywalizacje z Moskwa o prymat wsród partii komunistycznych. W wyniku zainicjowanej w 1958 roku akcji gospodarczej, uzyskal ostatecznie dominujaca pozycje w kraju kosztem stagnacji gospodarczej i regresu w kulturze.

Jack Warner

 
 
Jack Warner (1892-1978), syn polskiego emigranta. Wraz z trzema bracmi zalozyli wlasna wytwórnie filmowa o nazwie Warner Features. Stworzyli siec wlasnych kin, a w 1927 roku zaprezentowali pierwszy pelnometrazowy film dzwiekowy "Spiewak jazzbandu". Wytwórnia pozyskala wiele gwiazd, wyprodukowala tez takie filmy jak "Casablanca", "Na wschód od Edenu", czy "Bonnie i Clyde". W 1956 roku Jack stal sie jedynym wlascicielem koncernu, ale w 1967 roku sprzedal swoje udzialy w firmie. Byl laureatem Oscara.