Nobel dla Henryka Sienkiewicza

17 listopada 1905 roku Henryk Sienkiewicz (1846-1916), jako pierwszy polski pisarz otrzymal literacka Nagrode Nobla. Poczatkowo byl nowelista, zajmujacym sie glównie problematyka spoleczna i narodowa w "Szkicach weglem" i "Bartku Zwyciezcy". Z czasem zyskal slawe jednego z najwiekszych twórców prozy polskiej i swiatowej. "Trylogia", skladajaca sie z "Ogniem i mieczem", "Potopu" i "Pana Wolodyjowskiego", zostala sfilmowana przez Jerzego Hoffmana, "Krzyzaków" zekranizowal Aleksander Ford, a powiesc o Rzymie "Quo vadis" byla ekranizowana czterokrotnie, we Wloszech, w USA i w Polsce. Podejmowal równiez problematyke spoleczna i psychologiczna w powiesciach wspólczesnych "Bez dogmatu", "Rodzina Polanieckich" i "Wiry", a takze przygodowa w powiesci dla mlodziezy "W pustyni i w puszczy", dwukrotnie ekranizowanej.

Klemens Janicki

Klemens Janicki (1516-1543), poeta polsko-lacinski. Z powodu slabego zdrowia zostal poslany na nauki i juz wkrótce zwrócil na siebie uwage swoimi uzdolnieniami. Studiowal w Padwie, gdzie w 1537 roku otrzymal laur poetycki. W tym samym roku musial jednak wrócic do Krakowa z powodu choroby. Najwiekszym uznaniem cieszyly sie wydane dopiero po jego smierci zywoty królów polskich zawarte w 44 epigramatach. Utwory jego, pisane prostym, jasnym jezykiem, mialy duza poczytnosc.

caryca Katarzyna II

Caryca Katarzyna II (1729-1796), imperatorka Rosji, pochodzila ze Szczecina. Byla inteligentna i bezwzgledna w realizacji zamierzonych celów, a przy tym znana ze swobody obyczajowej. Dokonala przewrotu palacowego, przyczynila sie do smierci meza i oglosila sie cesarzowa Rosji. Wzmocnila wewnetrznie panstwo. W polityce zagranicznej prowadzila polityke ekspansji, pokonala Turcje i doprowadzila do likwidacji Rzeczypospolitej. Przesladowala wolnomyslicieli i aktywnie uczestniczyla w walce przeciwko rewolucyjnej Francji.

Uchwalenie konstytucji Królestwa Polskiego

17 listopada 1815 roku car Aleksander I nadal konstytucje Królestwu Polskiemu. Konstytucja stanowila, iz królestwo polaczone jest na zawsze unia personalna z Rosja. Car rosyjski mial byc równoczesnie królem Polski. Funkcje rzadu miala pelnic Rada Administracyjna. Konstytucja stanowila, iz wszystkie urzedy wojskowe i cywilne sprawowane beda przez Polaków. Gwarantowala wolnosc wyznania i druku, nietykalnosc osobista, pelne prawa jezyka polskiego oraz prawo wlasnosci, zapewniala równiez, ze wojsko Królestwa Polskiego nigdy nie bedzie uzyte poza granicami Europy i ze skazani na kare pozbawienia wolnosci beda ja odbywac w królestwie. Autorem tekstu konstytucji byl ksiaze Adam Czartoryski.

sir Bernard Law Montgomery

Sir Bernard Law Montgomery (1887-1976), feldmarszalek brytyjski. Sluzyl w Indiach Brytyjskich, nastepnie walczyl w I wojnie swiatowej. Walczyl we Francji i pólnocnej Afryce. Na kontynencie europejskim uczestniczyl w inwazji na Sycylie i dowodzil desantem aliantów w Normandii oraz nieudana operacja Market-Garden na froncie zachodnim. Po zakonczeniu wojny pelnil wiele wysokich funkcji dowódczych. Byl zastepca naczelnego dowódcy sil zbrojnych NATO w Europie. Swoje doswiadczenia opisal w ksiazkach "Od Normandii do Baltyku" i "Wspomnienia".

Adam Wazyk

Adam Wazyk (1905-1982), poeta, prozaik. Poczatkowo zwiazal sie z poetami awangardowymi, wspólredagowal tez "Almanach Nowej Sztuki" i "Zwrotnice". Przedwojenna jego poezja, "Semafory", "Oczy i usta", byla bliska surrealizmowi. W 1955 roku opublikowal slynny "Poemat dla doroslych", w którym podjal próbe rozrachunku z epoka stalinizmu. W swojej pózniejszej twórczosci powrócil do stylu swojej wczesnej liryki, "Labirynt", "Wagon", "Zdarzenia". Byl równiez cenionym tlumaczem. Napisal tez wiele esejów o tematyce literackiej i wspomnieniowej, a takze autobiografie "Kwestia gustu".

Martin Scorsese

  17 listopada 1942 roku urodzil sie Martin Scorsese, rezyser amerykanski. W 1968 roku zrealizowal swój pierwszy film fabularny "Kto tam puka do mych drzwi?". Cecha jego filmów jest nierzadko brutalny realizm, polaczony jednak z liryzmem i estetycznym wyrafinowaniem. Rozglos przyniósl mu film "Ulice nedzy", a nastepnie "Alicja juz tu nie mieszka". Kolejne jego filmy to "New York New York", "Wsciekly byk", "Przyladek strachu", "Wiek niewinnosci" czy "Kundun: zycie dalajlamy" zapewnily mu pozycje jednego z najwybitniejszych twórców swiatowego kina. Otrzymal wiele nagród na festiwalach filmowych w Europie i USA, m.in. Zlota Palme w Cannes za slynny dramat psychologiczny "Taksówkarz" oraz Oscara za rezyserie "Ostatniego kuszenia Chrystusa".