Kalendarium, 5 grudnia
  

5 grudnia


Kalendarium dnia 5 grudnia.


Józef Pilsudski

Józef Pilsudski (1867-1935), polski dzialacz spoleczny. Stal na czele Polskiej Partii Robotniczej Frakcja Rewolucyjna i jako cel postawil sobie walke o niepodleglosc Polski. Byl komendantem glównym wszystkich polskich sil wojskowych w zaborze austriackim. Stal na czele 1. Brygady Legionów Polskich i odniósl kilka zwyciestw na froncie rosyjskim. Zerwal wspólprace z panstwami centralnymi za co zostal osadzony w twierdzy magdeburskiej, a po uwolnieniu objal stanowisko Tymczasowego Naczelnika Panstwa. Byl twórca tzw. programu federacyjnego. W 1921 roku marszalek pozornie wycofal sie z zycia politycznego, ale w 1926 roku dokonal zbrojnego zamachu stanu pelniac oficjalnie funkcje Generalnego Inspektora Sil Zbrojnych. Byl darzony szacunkiem, ale mial takze i wrogów. Jego cialo spoczywa w podziemiach Katedry Wawelskiej.

Wolfgang Amadeusz Mozart

Wolfgang Amadeusz Mozart (1756-1791), wybitny kompozytor austriacki. Juz w wieku 5 lat zaczal komponowac, a w wieku 13 lat zostal koncertmistrzem kapeli arcybiskupiej. W 1978 roku zostal kompozytorem cesarskim. W ciagu krótkiego zycia skomponowal niesamowita liczbe utworów. Wielkie opery takie jak "Uprowadzenie z seraju", "Wesele Figara", "Don Giovanni" i "Czarodziejski flet", oraz liczne symfonie, serenady, koncerty, sonaty i piesni. Pomimo takiego dorobku kompozytor zmarl w nedzy po ciezkiej chorobie, a jego zycie obfitowalo w skandale i klopoty osobiste. Przed smiercia skomponowal jeszcze slynna monumentalna msze "Requiem".

Aleksander Dumas-ojciec

Alexandre Dumas-ojciec (1802-1870), pisarz francuski. Poczatkowo pisal dramaty romantyczne, jednak z powodu klopotów materialnych zajal sie powiesciopisarstwem. Zaslynal jako autor historycznych powiesci przygodowych, takich jak "Trzej muszkieterowie", "Dwadziescia lat pózniej", "Wicehrabia de Bragelonne", "Królowa Margot", czy "Hrabia Monte Christo". Wiele z tych utworów zostalo zekranizowanych i do dzis ciesza sie powodzeniem wsród czytelników.

Fritz Lang

Fritz Lang (1890-1976), austriacki rezyser filmowy. Rozglos przyniósl mu film "Gracz - doktor Mabuse", a nastepnie zainspirowany legendami germanskimi "Pierscien Nibelungów". Nakrecil tez glosny film "Metropolis". Po zrealizowaniu "Testamentu doktora Mabuse", w którym zaatakowal nazistów, musial wyemigrowac do Stanów Zjednoczonych. W USA nakrecil jeszcze wiele filmów, najczesciej zaangazowanych w sprawy spoleczno-obyczajowe, "Jestem niewinny", "Zyje sie tylko raz" i "Mordercy takze umieraja".

Walt Disney

Walt Disney (1901-1966), amerykanski rezyser i producent filmowy. Olbrzymi sukces odniósl filmami animowanymi o przygodach Myszki Miki. Wkrótce udzwiekowione kreskówki staly sie znane na calym swiecie. Do Myszki Miki dolaczyli Kaczor Donald, Pies Pluto i wiele innych popularnych postaci. W 1937 roku w jego wytwórni powstal pierwszy pelnometrazowy film animowany "Królewna Sniezka", nagrodzony Oscarem. W wytwórni tej wyprodukowano niezliczona liczbe kreskówek i filmów fabularnych, które za zycia Disneya nagrodzono 29 Oscarami. W 1955 roku w Kaliforni otwarto pierwszy Disneyland olbrzymi park rozrywki.

Stanislaw Dygat

Stanislaw Dygat (1914-1978), pisarz polski. Jego powiesci zaliczane, do tzw. nurtu rozrachunków inteligenckich, ukazuja bohaterów próbujacych odnalezc swoje miejsce w powojennej rzeczywistosci. A jego utwory pelne ironii i humoru, zdobyly uznanie krytyki i publicznosci. Najslynniejsze z nich to "Jezioro Bodenskie", "Pozegnania", "Podróz", "Disneyland" i "Dworzec w Monachium". Pisal takze opowiadania i felietony, wydane w zbiorach "Pola Elizejskie", "Rózowy kajecik" oraz "Rozmyslania przy goleniu".

Wladyslaw Reymont

Wladyslaw Reymont (1867-1925), polski pisarz. W swojej twórczosci laczyl realizm z tendencja do naturalistycznego studium srodowiska. W swoich utworach, glównie nowelach i reportazach, wiele miejsca poswiecal problematyce spolecznej i realiom wsi polskiej. Jego slynna powiesc "Ziemia obiecana", zostala zekranizowana. Glównym jego dzielem stala sie czterotomowa epicka powiesc "Chlopi", pokazujaca obraz polskiej wsi. Na podstawie utworu nakrecono pózniej serial telewizyjny i film pelnometrazowy. Inne, slynne jego utwory to "Marzyciel" i "Bunt". Napisal równiez trylogie historyczna "Rok 1794". W 1924 roku otrzymal literacka Nagrode Nobla.

Claude Monet

Claude Monet (1840-1926), malarz francuski. Jego sztuka opierala sie na nieustannych studiach koloru i swiatla. W 1874 roku wystawil na wystawie slynny obraz "Impresja - wschód slonca", którego tytul przyjeto jako nazwe impresjonizmu, dazacego do utrwalenia swiatel i kolorów. Byl on glównie autorem pejzazy. Malowal cale serie plócien w róznym oswietleniu, "Dworzec St-Lazare", "Katedra w Rouen", "Nenufary". Pod koniec zycia coraz bardziej zaczal zblizac sie do abstrakcjonizmu.

Violetta Villas

 
 
Violetta Villas (1938-2011), polska spiewaczka i artystka estradowa. Zadebiutowala w 1960 roku w Polskim Radiu rezygnujac z kariery operowej na rzecz wystepów estradowych. Trzykrotnie wziela udzial w Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, uczestniczyla w koncertach radiowych o miedzynarodowej obsadzie, w Szwajcarii i Republice Federalnej Niemiec. Zdobyla Grand Prix International d'Interpretation na III Festival International des Variétés et Music-Halls w Rennes we Francji. Przez kilka sezonów byla gwiazda rewii Casino de Paris w Las Vegas, gdzie spiewala piosenki, arie operetkowe i operowe w dziewieciu jezykach. Podczas pobytu w USA wystepowala z Frankiem Sinatra, Paulem Anka i Barbra Streisand. Zagrala równiez w filmie fabularnym "Dzieciole". Po powrocie do Polski wspólpracowala z Agnieszka Osiecka, Hanka Bielicka i teatrem Syrena. Nagrywala plyty, brala tez udzial w widowiskach estradowych, zadebiutowala w operze "Carmen" w Teatrze Wielkim w Lodzi. Poddawano ja ostrej krytyce za zindywidualizowany styl i zarzucano rozkapryszenie. Czesto wchodzila w konflikty z osobami, z którymi wspólpracowala. W 1998 roku przeniosla sie do Lewina Klodzkiego, gdzie obok domu, w którym zamieszkala zalozyla schronisko dla zwierzat. Zgromadzila w nim ponad 300 kotów, 150 psów i kilkanascie kóz. Wladze lokalne zarzucily jej, ze przyjela za duzo zwierzat i pprzestala sobie z nimi radzic. W styczniu 2007 roku artystka trzy tygodnie spedzila w Szpitalu Psychiatrycznym. Po zakonczeniu leczenia pogorszyla sie jej sytuacja finansowa. Pojawily sie informacje o wykorzystywaniu jej przez wspólpracowników. Byla dwukrotnie zamezna, miala jednego syna. Zmarla w swoim domu. Prokuratura Okregowa w Swidnicy wszczela postepowanie majace wyjasnic przyczyny i okolicznosci jej smierci.